ยาสมุนไพรจีนบำรุงตับ แก้ภาวะตับพร่อง ตับอ่อนแอ

ยาสมุนไพรจีนบำรุงตับ นับเป็นมรดกวิถีการดูแลสุขภาพอันล้ำค่าในทางการแพทย์จีน เพราะตับนอกจากจะเป็นอวัยวะภายในที่มีขนาดใหญ่ที่สุดแล้ว ก็ยังมีหน้าที่สำคัญต่างๆ มากมาย ทั้งยังเป็นจุดผ่านของเส้นลมปราณสำคัญอีกด้วย

ความสำคัญของตับ

ตับเป็นอวัยวะสำคัญที่มีความเกี่ยวข้องกับหลายๆ ระบบในร่างกาย โดยจะมีหน้าที่หลักๆ ดังนี้

ผลิตน้ำดี ตับมีหน้าที่ผลิตน้ำดี เพื่อช่วยย่อยไขมันจากอาหารในลำไส้เล็ก
สังเคราะห์โปรตีน เช่น อัลบูมิน โกลบูลิน ไฟโบรเนกติน ฯลฯ ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อร่างกายในหลายๆ ด้าน อย่างเช่น รักษาปริมาณน้ำในเลือด ลำเลียงขนส่งสารต่างๆ ช่วยให้เลือดแข็งตัว เป็นต้น
สร้างคอเลสเตอรอล ซึ่งเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเยื่อหุ้มเซลล์ และยังเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการสังเคราะห์น้ำดี ฮอร์โมน และวิตามินดี
กักเก็บสารอาหาร ตับมีหน้าที่กักเก็บน้ำตาลกลูโคสในรูปไกลโคเจนเพื่อเป็นพลังงานสำรอง และยังมีหน้าที่กักเก็บสารอาหารชนิดอื่น ซึ่งได้แก่ วิตามินเอ วิตามินดี วิตามินอี วิตามินเค วิตามินบี 12 ธาตุเหล็ก และทองแดง
ขจัดสารพิษ ของเสียและสารพิษต่างๆ ในเลือด เช่น แอมโมเนีย ยาเคมี สารพิษตกค้าง ฯลฯ จะถูกเปลี่ยนแปลงที่ตับเพื่อขับออกทางน้ำดีหรือปัสสาวะ
ควบคุมสมดุลฮอร์โมน ตับมีความเกี่ยวข้องกับฮอร์โมนหลายชนิด ทั้งทางตรงและทางอ้อม ไม่ว่าจะเป็นในด้านการควบคุม ขนส่ง ทำลาย หรือแปลงสภาพ
ต้านการติดเชื้อ ตับยังมีบทบาทสำคัญในการต้านการติดเชื้ออีกด้วย ผ่านการผลิตสารต้านจุลชีพและช่วยขจัดแบคทีเรียและไวรัสออกจากกระแสเลือด

ภาวะพลังชี่อั้นในตับในทางการแพทย์จีน

นอกจากหน้าที่ของตับข้างต้นแล้ว ในทัศนะการแพทย์จีน ตับยังเป็นศูนย์กลางในการระบายพลังชี่ให้กระจายไปทั่วทั้งร่างกาย เพื่อให้อวัยวะต่างๆ สามารถทำงานได้อย่างราบรื่น หากความสามารถในการระบายพลังชี่ของตับลดลง ก็จะเกิดภาวะพลังชี่อั้นในตับ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อร่างกายหลายๆ ส่วน

(เส้นลมปราณตับจะเริ่มตั้งแต่ปลายนิ้วหัวแม่เท้า ไปตามหลังเท้า ขึ้นไปสู่น่อง เข้าด้านในของเข่าและขา แล้ววกผ่านบริเวณอวัยวะเพศขึ้นไปยังท้องน้อย ผ่านตับ ถุงน้ำดี เลียบข้างกระเพาะอาหาร ขึ้นไปตามปอด ลำคอ แก้ม ริมฝีปาก บริเวณหางคิ้ว ระหว่างคิ้ว หน้าผาก และสิ้นสุดที่สมอง การสะดุดติดขัดของเส้นลมปราณตับ จึงส่งผลให้เกิดอาการผิดปกติได้ในวงกว้าง)

ตัวอย่างอาการผิดปกติที่เกิดจากภาวะพลังชี่อั้นในตับก็อย่างเช่น

จิตใจและอารมณ์ผิดปกติ เช่น เครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า ฯลฯ เนื่องจากเส้นลมปราณตับจะเชื่อมกับสมอง การมีพลังชี่อั้นในตับจึงส่งผลรบกวนสมดุลของสารเคมีในสมอง ทำให้เกิดเป็นอาการผิดปกติต่างๆ ในด้านจิตใจและอารมณ์
เสี่ยงเนื้องอกและมะเร็งเพิ่มขึ้น ภาวะพลังชี่อั้นในตับทำให้พลังชี่และเลือดไหลเวียนได้ไม่คล่องตัว จึงเกิดการสะสมของสารพิษ ทั้งยังมีผลกระทบต่อภูมิคุ้มกัน ปัจจัยต่างๆ เหล่านี้ล้วนมีผลทำให้เสี่ยงเกิดเนื้องอกและมะเร็งเพิ่มขึ้น
การย่อยและดูดซึมผิดปกติ การระบายพลังชี่ของตับยังมีบทบาทสำคัญต่อการทำงานของกระเพาะอาหารและม้าม ภาวะพลังชี่อั้นในตับจะส่งผลให้ตับ กระเพาะอาหาร และม้าม ทำงานไม่สัมพันธ์กัน จึงเกิดเป็นอาการผิดปกติในด้านการย่อยและการดูดซึม อย่างเช่น เบื่ออาหาร ท้องอืด ท้องเฟ้อ เรอบ่อย กระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง ท้องร่วง อุจจาระไม่จับตัวเป็นก้อน เป็นต้น
อวัยวะบริเวณเส้นลมปราณส่วนบนผิดปกติ เช่น ต่อมไทรอยด์อักเสบ รู้สึกมีอะไรจุกอยู่ในคอหอย จะกลืนก็ไม่ลง จะคายก็ไม่ออก ผิวหน้าซีดเหลือง มีฝ้าฮอร์โมนบนใบหน้า หางคิ้วและระหว่างคิ้วมีริ้วรอยก่อนวัยอันควร มุมปากหรือริมฝีปากหมองคล้ำ เป็นต้น
อวัยวะบริเวณเส้นลมปราณส่วนกลางผิดปกติ เช่น รู้สึกหายใจไม่เต็มท้อง ต้องถอนหายใจบ่อยๆ ปวดแน่นบริเวณชายโครง ตับอักเสบ ตับแข็ง เกิดเนื้องอกหรือมะเร็งในตับ เป็นต้น
อวัยวะบริเวณเส้นลมปราณส่วนล่างผิดปกติ เช่น ปวดท้องน้อย ปวดหน่วงอัณฑะ ปวดประจำเดือน ประจำเดือนมาเป็นลิ่ม ดำคล้ำ ประจำเดือนขาดหาย เป็นต้น
อาการผิดปกติอื่นๆ เช่น ใจสั่น นอนไม่หลับ นอนหลับแต่ฝันร้าย ตื่นตอนกลางคืนแล้วหลับยาก นอนหลับมากเกินไป ขี้ลืม ตกใจง่าย ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากอาการผิดปกติอื่นๆ หรือเกิดจากความผิดปกติของระบบไหลเวียนเลือด

สาเหตุของภาวะพลังชี่อั้นในตับ

ความสามารถในการระบายพลังชี่ของตับจะค่อยๆ ลดลงตั้งแต่อายุ 30 ปี ซึ่งจะเป็นความเสื่อมตามวัยที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ แต่จะเร็วหรือช้านั้น ก็จะขึ้นอยู่กับหลายๆ ปัจจัย ตัวอย่างสาเหตุที่ทำให้ตับเสื่อมเร็วกว่าปกติก็อย่างเช่น

ความเครียด ทั้งจากหน้าที่การงาน การใช้ชีวิตที่เร่งรีบ ปัญหาครอบครัว ปัญหาความสัมพันธ์ เรื่องกวนใจต่างๆ
โรคประจำตัว นอกจากจะทำให้ผู้ป่วยต้องตกอยู่ในความรู้สึกด้านลบอย่างหลีกเลี่ยงยากแล้ว ก็ยังทำให้การไหลเวียนของเลือดและพลังชี่ในร่างกายเกิดความปั่นป่วน จึงส่งผลให้เกิดภาวะพลังชี่อั้นในตับได้เช่นกัน
พฤติกรรมสุขภาพที่ไม่ดี เช่น ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ สูบบุหรี่ รับประทานอาหารเผ็ด อาหารมัน พักผ่อนไม่เพียงพอ ขาดกิจกรรมทางกาย ฯลฯ

ตำรับยาสมุนไพรจีนบำรุงตับ

การบำรุงรักษาตับให้แข็งแรง ห่างไกลจากภาวะพลังชี่อั้นและความผิดปกติอื่นๆ ในตับ ทางที่ดีก็ควรเริ่มตั้งแต่เนิ่นๆ ไม่ควรรอจนเกิดอาการรุนแรง ซึ่งการแพทย์จีนก็จะนิยมใช้ตำรับยาสมุนไพรจีนเข้ามาดูแลในจุดนี้

(ในทางปฏิบัตินั้น แทนที่จะใช้สมุนไพรเดี่ยวๆ การแพทย์จีนจะเน้นใช้สมุนไพรจีนในรูปแบบตำรับยา ซึ่งก็คือการรวมเอาสมุนไพรจีนหลายชนิดมาไว้รวมกัน โดยอิงตามหลักทฤษฎีจุน-เฉิน-จั่ว-ชิ หรือทฤษฎีอื่นๆ เพื่อให้มีประสิทธิภาพที่ดีในการรักษา ผ่านการช่วยส่งเสริมกันและกัน และป้องกันไม่ให้เกิดผลเสียแก่ร่างกาย ผ่านการช่วยแก้พิษและปรับสมดุลกันและกัน)

ตัวอย่างตำรับยาสมุนไพรจีนที่มีสรรพคุณโดดเด่นในด้านการบำรุงรักษาตับ แก้ตับอ่อนแอ แก้ภาวะพลังชี่อั้นในตับ ก็จะประกอบไปด้วยสมุนไพรจีนดังนี้

Danggui (当归) บำรุงเลือด ปรับการไหลเวียนเลือด แก้ปวด
Xiangfu (香附) บำรุงตับ ปรับการไหลเวียนเลือดและพลังชี่
Bohe (薄荷) ระบายลมร้อน ปรับสมดุลตับ
Gancao (甘草) บำรุงชี่ ขับพิษร้อน แก้ปวด
Baishao (白芍) บำรุงเลือด บำรุงหยิน ปรับสมดุลตับ แก้ปวด
Chaihu (柴胡) บำรุงตับ ปรับสมดุลหยาง ขับความร้อน
Zhizi (栀子) ขับพิษร้อนและพิษชื้น แก้ปวด ลดบวม
Baizhu (白术) บำรุงม้าม ขับพิษชื้น
Fuling (茯苓) ขับพิษชื้นและเสมหะ บำรุงม้าม สงบจิตใจ
Mudanpi (牡丹皮) ขับพิษร้อน ปรับการไหลเวียนเลือด ขับเลือดคั่ง

ทำไมยาสมุนไพรจีนสกัดจึงได้รับความนิยม

เทคโนโลยีสมัยใหม่ช่วยให้สามารถสกัดสารออกฤทธิ์จากสมุนไพรจีนออกมาทำเป็นตำรับยาในรูปแบบต่างๆ อย่างเช่น ผง เม็ด แคปซูล ฯลฯ ซึ่งก็นับเป็นสิ่งที่ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ เนื่องด้วยข้อดีต่างๆ ดังนี้

สะดวก ยาสมุนไพรจีนสกัดช่วยให้ไม่ต้องเสียแรงเสียเวลาหาวัตถุดิบและปรุงยาเอง ซึ่งจะต้องอาศัยความรู้ที่ลึกซึ้งในด้านการแพทย์จีน และยังต้องอาศัยความสามารถในการเข้าถึงแหล่งสมุนไพรจีนที่มีคุณภาพ
ทานง่าย ยาสมุนไพรจีนสกัดยังมีข้อดีตรงที่ทานง่าย เพราะไม่มีรสชาติขม ไม่มีกลิ่นแรง และไม่ต้องทานในปริมาณมาก ไม่เหมือนกับยาสมุนไพรจีนสมัยก่อน
ประสิทธิภาพดี เทคโนโลยีการสกัดที่ดีจะช่วยให้สามารถควบคุมชนิดและปริมาณของสารออกฤทธิ์จากสมุนไพรจีนได้อย่างแม่นยำ ทำให้ได้ตัวยาที่มีประสิทธิภาพในการรักษาและให้ผลคงที่
ปลอดภัย เทคโนโลยีการสกัดที่ดียังสามารถช่วยคัดกรองดึงเอาสารที่มีอันตรายและสารที่ไม่จำเป็นออกจากตัวยาได้อีกด้วย จึงส่งผลให้มีความปลอดภัยสูงกว่ายาสมุนไพรจีนในรูปแบบโบราณ

ทั้งนี้ การเลือกใช้ยาสมุนไพรจีนสกัดให้ได้ผลและปลอดภัย ก็ควรเลือกเฉพาะยาที่ผ่านการขึ้นทะเบียนกับทาง อย. มาจากองค์กรที่น่าเชื่อถือ มีประวัติการดำเนินงานที่ดี และก็ควรใช้ภายใต้การกำกับดูแลโดยแพทย์แผนจีนเท่านั้น

รู้จักกับเอินเวย์

เอินเวย์ (Enwei) เป็นผู้นำด้านนวัตกรรมยาสมุนไพรจีนสกัดที่มีประวัติการดำเนินงานในไทยมากว่า 30 ปี เป็นผู้ที่ถือทะเบียนยาสมุนไพรจีนในไทยจำนวนมากที่สุด ซึ่งก็ล้วนแล้วแต่เป็นตำรับยาระดับพรีเมี่ยม คุณภาพอันดับต้นๆ ผ่านความร่วมมือกับกลุ่มผู้ผลิตยาสมุนไพรระดับ Top 20 ในประเทศจีน

ปรึกษาแพทย์จีนเอินเวย์

ปรึกษาเรื่องยาสมุนไพรจีนบำรุงตับ แก้ภาวะตับพร่อง ตับอ่อนแอ รวมถึงการดูแลสุขภาพตามทัศนะการแพทย์จีนกับทีมแพทย์จีนจากเอินเวย์ได้ที่เบอร์ 02-751-4399 หรือไอดีไลน์ @enwei