10 สมุนไพรต้านโควิด-19 ตัวช่วยดูแลตัวเอง พร้อมข้อมูลจากงานวิจัย

สมุนไพรมีจุดเด่นในด้านความเป็นธรรมชาติ และเป็นศาสตร์ที่สั่งสมความรู้ต่อเนื่องกันมาหลายยุคหลายสมัย ซึ่งสำหรับโรคโควิด-19 นั้น ก็จะมีสมุนไพรหลายๆ ตัว ที่อาจเข้ามามีบทบาทในด้านการป้องกันและการรักษาได้

ในบทความนี้ ทางเอินเวย์ก็ได้นำข้อมูลสมุนไพรไทยที่มีส่วนช่วยต้านโควิด-19 มาให้ทุกท่านได้ใช้ดูแลสุขภาพตัวเองกันแบบง่ายๆ แล้ว พร้อมด้วยข้อมูลงานวิจัยที่อยู่เบื้องหลัง อีกทั้งยังมีสูตรทำน้ำสมุนไพรเพื่อให้สามารถทำกินเองได้อย่างสะดวกอีกด้วย

สมุนไพรไทย ตัวช่วยป้องกันโรคโควิด-19

สำหรับผู้ที่ไม่ได้ติดเชื้อโควิด-19 สมุนไพรไทยกลุ่มที่มีฤทธิ์ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ต้านไวรัส ลดอักเสบ ก็อาจถือเป็นตัวช่วยในการป้องกันที่น่าสนใจ ซึ่งหากอ้างอิงตามข้อมูลงานวิจัย และข้อมูลจากกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกแล้ว ก็จะมีสมุนไพรไทยที่โดดเด่นอยู่ 10 ชนิด ดังนี้

1. กระชายขาว

กระชายขาวเป็นสมุนไพรไทยที่มีรสเผ็ดร้อน มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและต้านอักเสบ มีสรรพคุณขับลม แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ บำรุงกำลัง บำรุงกำหนัด ฯลฯ อีกทั้งยังเป็นส่วนประกอบในตำรับยาแพทย์แผนไทยมากถึง 55 ตำรับ

ในด้านโควิด-19 นั้น ข้อมูลงานวิจัยในหลอดทดลองพบว่า สาร Pandulatin A และ Pinostrobin ในกระชายขาวอาจมีส่วนช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโควิด-19 ได้ แต่ก็ยังจำเป็นต้องมีการวิจัยในทางคลินิกเพิ่มเติม ก่อนที่จะสามารถนำไปใช้เพื่อหวังผลในเชิงการแพทย์

สูตรทำน้ำสมุนไพรกระชายขาว

1. ล้างกระชาย หั่นเป็นชิ้นเล็ก
2. ใส่น้ำเปล่า ปั่นให้ละเอียด ตักฟองออกเพื่อลดรสขม
3. กรองด้วยกระชอน
4. ปรุงรสตามที่ต้องการ เช่น ใส่มะนาว น้ำผึ้ง โซดา เกลือ ฯลฯ

2. ขิง

ขิงเป็นสมุนไพรไทยที่มีรสร้อน มีกลิ่นฉุนเฉพาะ มีสรรพคุณแก้คลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลม ฯลฯ อีกทั้งยังเป็นส่วนประกอบของตำรายาสมุนไพรของหลายๆ ประเทศ เช่น ไทย จีน อินเดีย มาเลเซีย เป็นต้น

ส่วนในด้านโควิด-19 นั้น มีงานวิจัยในหลอดทดลองพบว่า สาร 6-Gingerol ในขิงอาจมีฤทธิ์ช่วยต้านไวรัสโควิด-19 ได้ ซึ่งก็ยังจำเป็นต้องอาศัยการศึกษาทางคลินิกเพิ่มเติม เพื่อยืนยันถึงประสิทธิภาพและความปลอดภัย ก่อนที่จะสามารถนำไปใช้ในทางการแพทย์

สูตรทำน้ำขิง

1. ตัดส่วนสกปรก ล้างขิงให้สะอาด
2. ห่อด้วยผ้าขาวบาง ทุบให้พอแตก
3. ต้มน้ำให้เดือด นำขิงลงไปต้มประมาณ 20 นาที
4. เติมน้ำตาลตามที่ต้องการ ต้มให้ละลาย ปิดฝา 30-60 นาที
5. กรองน้ำขิงใส่ภาชนะตามที่ต้องการ

3. ขมิ้นชัน

ขมิ้นชันเป็นสมุนไพรไทยที่มีรสเผ็ดร้อนและฝาด มีสรรพคุณบำรุงธาตุ ฟอกโลหิต แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้เสมหะ ฯลฯ อีกทั้งยังเป็นองค์ประกอบหลักของตำรับยาเหลืองปิดสมุทร ซึ่งเป็นตำรับยาสมุนไพรไทยที่ใช้บรรเทาอาการท้องเสียที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้ออีกด้วย

สำหรับด้านโควิด-19 นั้น มีงานวิจัยในหลอดทดลองพบว่า สารสกัดขมิ้นชันอาจมีส่วนช่วยต้านไวรัสโควิด-19 ได้ แต่ก็ยังจำเป็นต้องมีการศึกษาในเชิงคลินิกเพิ่มเติม ก่อนที่จะสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในเชิงการแพทย์

สูตรทำน้ำขมิ้นชัน

1. ปอกเปลือก ล้างให้สะอาด
2. ตำให้แหลก กรองเอาน้ำด้วยผ้าขาวบาง
3. เติมน้ำสะอาด ต้มใช้ไฟปานกลาง
4. ปรุงรสตามที่ต้องการ เช่น ใส่มะนาว น้ำผึ้ง โซดา เกลือ ฯลฯ

4. พลูคาว/ผักคาวตอง

พลูคาวหรือเรียกอีกชื่อว่าผักคาวตอง เป็นสมุนไพรไทยที่มีรสคาวและเผ็ดร้อน มีสรรพคุณขับปัสสาวะ ต้านอนุมูลอิสระ ต้านอักเสบ และยังอาจมีฤทธิ์ช่วยต้านมะเร็งอีกด้วย

ในด้านโรคโควิด-19 นั้น มีงานวิจัยในหลอดทดลองพบว่าสาร Quercetin และ Rutin ในพลูคาวมีแนวโน้มที่จะช่วยต้านเชื้อโควิด-19 ได้ แต่งานวิจัยดังกล่าวก็ยังเป็นเพียงแค่งานวิจัยเบื้องต้น ยังจำเป็นต้องอาศัยงานวิจัยทางคลินิกเพื่อยืนยันถึงประสิทธิภาพเพื่อใช้ในเชิงการแพทย์ต่อไป

สูตรทำน้ำใบคาวตอง

1. ล้างใบคาวตองให้สะอาด
2. ปั่นให้ละเอียดโดยผสมกับน้ำ
3. กรองเอาแต่ส่วนน้ำ
4. ปรุงรสตามที่ต้องการ เช่น ใส่มะนาว น้ำผึ้ง โซดา เกลือ ฯลฯ

5. ใบหม่อน

ใบหม่อนเป็นสมุนไพรไทยที่มีรสจืดและเย็น มีสรรพคุณช่วยแก้ไข้ แก้หวัด แก้ร้อนในกระหายน้ำ และยังอาจมีส่วนช่วยลดน้ำตาลและคลอเรสเตอรอลในเลือดได้อีกด้วย

มีงานวิจัยเบื้องต้นในด้านโควิด-19 พบว่า สาร Rutin ในใบหม่อนมีแนวโน้มที่จะช่วยต้านไวรัสโควิด-19 ได้ ซึ่งก็ยังจำเป็นต้องอาศัยงานวิจัยทางคลินิกเพิ่มเติม ก่อนที่จะสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในเชิงการแพทย์

สูตรทำชาใบหม่อน

1. หั่นใบหม่อนให้มีขนาดประมาณ 1 x 4 เซนติเมตร พร้อมตัดเอาก้านออก
2. นึ่งด้วยไอน้ำเดือด 1-2 นาที ระวังอย่าให้ใบสุกเป็นสีน้ำตาล
3. คั่วในกระทะด้วยไฟอ่อนๆ ประมาณ 20 นาที
4. อบที่อุณหภูมิ 80 องศา นาน 1 ชั่วโมง เสร็จแล้วก็จะสามารถเก็บไว้ชงดื่มเป็นชาได้

6. หอมแดง

หอมแดงเป็นสมุนไพรไทยที่มีรสเผ็ดร้อน มีกลิ่นฉุน มีสรรพคุณช่วยขับลม แก้ปวดท้อง แก้หวัดคัดจมูก ฯลฯ ซึ่งนอกจากนี้แล้ว ก็ยังมีงานวิจัยพบว่าการใช้น้ำมันหอมระเหยจากหอมแดงและมะกรูดร่วมกัน ยังอาจสามารถช่วยบรรเทาอาการภูมิแพ้ได้อีกด้วย

ส่วนในด้านโควิด-19 นั้น หอมแดงจะมีสาร Quercetin ซึ่งมีงานวิจัยในหลอดทดลองพบว่าอาจมีส่วนช่วยต้านเชื้อโควิด-19 ได้ อย่างไรก็ตาม งานวิจัยดังกล่าวยังเป็นเพียงงานวิจัยเบื้องต้น ซึ่งก็ยังจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป

7. กระเทียม

กระเทียมเป็นสมุนไพรไทยที่มีรสเผ็ดร้อน มีกลิ่นฉุน มีสรรพคุณช่วยแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ต้านไข้หวัด ลดความดัน ลดคลอเลสเตอรอล และยังอาจมีส่วนช่วยกระตุ้นสมรรถนะทางกายในนักกีฬาได้อีกด้วย

สำหรับโรคโควิด-19 นั้น มีงานวิจัยเบื้องต้นพบว่าสาร Quercetin และ Allicin ในกระเทียมอาจสามารถช่วยต้านไวรัสโควิด-19 ได้ อย่างไรก็ดี ยังมีความจำเป็นต้องอาศัยงานวิจัยทางคลินิกเพิ่มเติม ก่อนที่จะได้ข้อสรุปและสามารถนำสารดังกล่าวไปใช้เพื่อหวังผลในทางการแพทย์ได้

8. ตะไคร้

ตะไคร้เป็นสมุนไพรไทยที่มีรสปร่า มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว (รสปร่าคือลักษณะของรสที่ไม่กลมกล่อม ไม่แน่ชัดว่าเป็นรสอะไร) มีสรรพคุณช่วยขับลม แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้ปวดท้อง ฯลฯ

ในแง่ของโรคโควิด-19 งานวิจัยล่าสุดที่ทำการจำลองภาพสามมิติของโมเลกุลสารในคอมพิวเตอร์ก็ได้พบว่า สาร Kaempferol และ Quercetin ในตะไคร้ อาจสามารถยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อไวรัสโควิด-19 ผ่านการยับยั้งเอนไซม์บางตัวได้ แต่สำหรับการใช้เพื่อหวังผลในเชิงการแพทย์นั้น ก็ยังต้องอาศัยงานวิจัยเพิ่มเติมต่อไป

สูตรทำน้ำตะไคร้ใบเตย

1. ล้างใบตะไคร้และใบเตยให้สะอาด
2. หั่นตะไคร้เป็นท่อนสั้น ทุบพอแตก
3. หั่นใบเตยเป็นท่อนๆ
4. ต้มน้ำเดือด ใส่ใบตะไคร้และใบเตยลงไป
5. ลดไฟเป็นไฟกลางค่อนอ่อน ต้มต่อประมาณ 30 นาที
6. ตักใบตะไคร้และใบเตยออก ปรุงรสด้วยน้ำตาลและเกลือ คนให้ละลาย
7. หากน้ำเดือดอีกรอบแล้วให้ปิด จากนั้นก็พักให้เย็น
8. กรองน้ำตะไคร้ใบเตยที่ได้ใส่ภาชนะตามที่ต้องการ

9. กะเพรา

กะเพราเป็นสมุนไพรไทยที่มีรสเผ็ดร้อน มีกลิ่นหอมฉุน มีสรรพคุณช่วยแก้ปวดท้อง ขับลม ขับเหงื่อ บำรุงธาตุ ฯลฯ ซึ่งในทางยานั้นจะนิยมใช้กะเพราแดงมากกว่ากะเพราขาว

สำหรับโรคโควิด-19 นั้น มีงานวิจัยเบื้องต้นพบว่าสาร Orientin ในกะเพราอาจมีส่วนช่วยยับยั้งไวรัสโควิด-19 ได้ แต่ก็ยังจำเป็นต้องอาศัยงานวิจัยเพิ่มเติมต่อไปก่อนที่จะได้ข้อสรุปในเชิงการแพทย์

สูตรทำน้ำกะเพรา

1. ล้างต้นกะเพราประมาณ 1 กำมือให้สะอาด
2. ใส่น้ำ 1-2 ลิตรในหม้อ ใส่กะเพราตามลงไป
3. ปิดฝา ต้มไฟปานกลางประมาณ 15-20 นาที จนเดือด
4. พักให้หายร้อน ใส่ภาชนะตามที่ต้องการ
5. ปรุงรสตามที่ต้องการ เช่น ใส่มะนาว น้ำผึ้ง โซดา เกลือ ฯลฯ

10. มะขามป้อม

มะขามป้อมนอกจากจะเป็นผลไม้แล้ว ก็ยังถือเป็นสมุนไพรพื้นบ้านไทยที่มีรสเปรี้ยวปนฝาด มีสรรพคุณช่วยแก้ท้องผูก แก้เสมหะ ช่วยให้ชุ่มคอ ฯลฯ และยังมีวิตามินซีสูงอีกด้วย ซึ่งวิตามินซีนั้นถือเป็นสารอาหารที่มีฤทธิ์ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ต้านอักเสบ เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน และช่วยบำรุงปอด

ในส่วนของโรคโควิด-19 นั้น มีงานวิจัยทางคลินิกขนาดเล็กพบว่า การดื่มชามะขามป้อมอาจมีส่วนช่วยบรรเทาและลดระยะเวลาของบางอาการในผู้ที่เป็นโควิด-19 ซึ่งก็ยังจำเป็นต้องอาศัยงานวิจัยเพิ่มเติมเพื่อยืนยันผล ก่อนที่จะสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้จริง

สูตรทำน้ำมะขามป้อม

1. ใส่มะขามป้อมและน้ำลงในเครื่องปั่น ปั่นละเอียด และกรองเอาน้ำ
2. ตักน้ำมะขามป้อมใส่แก้ว ปรุงรสตามที่ต้องการ

สมุนไพรไทยสำหรับรักษาโรคโควิด-19

สำหรับผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่ไม่ได้มีอาการรุนแรง สมุนไพรไทยอย่างฟ้าทะลายโจร ก็อาจมีส่วนช่วยรักษาบรรเทาอาการทั่วไปได้ โดยมีเงื่อนไขว่าจะต้องเป็นผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปที่มีการควบคุมปริมาณสาร Andrographolide ให้ได้ตามที่กำหนด ซึ่งก็คือ 180 มิลลิกรัมต่อวัน แบ่งวันละ 3 ครั้งก่อนอาหาร (มื้อละ 60 มิลลิกรัม) กินนานทั้งสิ้น 5 วัน

ส่วนสมุนไพรไทยอื่นๆ ที่อาจเข้าข่ายมีฤทธิ์ในการรักษาโรคโควิด-19 อ้างอิงจากกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกก็ได้แก่ ตำรับยาห้าราก ยาจันทน์ลีลา ยาประสะจันทร์แดง ยาเขียวหอม ยาประสะมะแว้ง และยาตรีผลา แต่เนื่องจากงานวิจัยที่รองรับนั้นยังค่อนข้างจำกัด จึงยังจำเป็นต้องมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเพื่อให้ได้ข้อมูลที่แน่ชัดเสียก่อน

ตำรับยาสมุนไพรจีนสำหรับโรคโควิด-19

ถ้าพูดถึงตำรับยาสมุนไพรจีนที่มีความโดดเด่นในด้านโควิด-19 ก็คงหนีไม่พ้นยาเหลียนฮัว ชิงเวิน แคปซูล (Lianhua Qingwen Capsule) ซึ่งก็จะมีจุดเด่นดังนี้

• ถูกพัฒนาขึ้นครั้งแรกเพื่อใช้รับมือกับโรค SARS ในปี 2003 ซึ่งตัวตำรับยาก็ยังมีประสิทธิภาพในการรักษาโรคอื่นในกลุ่มโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจได้ด้วย
• เป็นตำรับยาที่รวมเอาสารสำคัญจากสมุนไพรจีนมากถึง 13 ชนิด มาไว้ในรูปแคปซูล ผ่านกรรมวิธีการสกัดที่ทันสมัย ควบคุมสารออกฤทธิ์ได้อย่างเข้มข้น แม่นยำ และคงที่
• เป็นยาที่ถูกกำหนดให้อยู่ในกรอบแนวทางการวินิจฉัยและรักษาโรคโควิด-19 ที่รัฐบาลจีนประกาศใช้ทั่วประเทศ
• เป็นยาป้องกันโควิด-19 ที่ถูกประกาศใช้โดยสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพเมืองอู่ฮั่น
• ได้รับอนุมัติให้เพิ่มข้อบ่งใช้ในการรักษาโรคโควิด-19 ที่มีความรุนแรงเล็กน้อยถึงปานกลาง โดยองค์การอาหารและยาของประเทศจีน
• มีผลงานวิจัยทางคลินิกรองรับมากมาย ทั้งในด้านโรคโควิด-19 และโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจอื่นๆ

บทความวิชาการล่าสุดที่จัดทำโดยคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เผยแพร่ผ่านศูนย์การศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์ ก็ได้ระบุว่า ยาเหลียนฮัว ชิงเวิน แคปซูล มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคไข้หวัดใหญ่และโรคโควิด-19 ผ่านกลไกการต้านไวรัสและต้านอักเสบ ซึ่งจะช่วยให้สามารถกลับมาใช้ชีวิตตามปกติได้เร็วขึ้น และยังอาจช่วยลดโอกาสในการพัฒนาไปสู่อาการรุนแรงได้อีกด้วย

ปรึกษาแพทย์แผนจีนเรื่องยาสมุนไพรจีน

สำหรับผู้ที่สนใจในยาเหลียนฮัว ชิงเวิน แคปซูล ก็สามารถหาซื้อได้ตามเชนร้านขายยา อย่างเช่น Watson, Health Up, Extra Plus (ร้านขายยาใน 7-Eleven) หรือสามารถสั่งซื้อพร้อมรับคำปรึกษาจากแพทย์แผนจีนจากทางเอินเวย์ได้โดยตรงที่ไอดีไลน์ @enwei

เอินเวย์ ศูนย์รวมยาสมุนไพรจีนระดับพรีเมี่ยมจากประเทศจีน ซึ่งอยู่เคียงข้างสังคมไทยมานานกว่า 30 ปี ขอเป็นอีกหนึ่งแรงสนับสนุนในการต่อสู้กับโรคโควิด-19 ให้สามารถก้าวผ่านไปได้อย่างปลอดภัยด้วยกันทุกคน