โรคไตเสื่อม ค่าไตผิดปกติ โรคใกล้ตัวที่ไม่เลือกวัย เอินเวย์มีทางออก

สถานการณ์ “โรคไต” ในคนไทยรุนแรงและหนักหน่วงมากขึ้น นพ.วุฒิเดช โอภาศเจริญสุข นายกสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย ได้เปิดเผยความรุนแรงของโรคไตเรื้อรังในประเทศไทยบนเวทีสัมมนา “รู้ใจ ไม่รู้ไต” เมื่อปลายเดือน มี.ค. 2567 โดยเน้นย้ำถึงสถานการณ์ความรุนแรงของโรคไตเรื้อรังในประเทศไทยซึ่งจะเป็นปัญหาต่อระบบสาธารณสุขของประเทศ

ปัจจุบันประเทศไทยมีผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังสูงเป็นอันดับที่ 4 ของโลก เมื่อเทียบเป็นอัตราส่วนต่อประชากร โดยพบผู้ป่วยโรคไตทุกระยะในประชากรวัยผู้ใหญ่มากถึง 17.5% หรือประมาณ 9.7 ล้านคน และพบโรคไตในกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงมากถึง 2.4 ล้าน และ 2.1 ล้านคน ตามลำดับ ที่น่าตกใจคือผู้ป่วยโรคไตมีแนวโน้มอายุที่น้อยลงเรื่อยๆ

โรคไตเสื่อมคืออะไร

โรคไตเสื่อม เป็นภาวะที่ไตสูญเสียความสามารถในการทำงานลงอย่างช้าๆ โดยในช่วงแรกอาจมีเพียงอาการไตอ่อนแอที่เรื้อรังไปเรื่อยๆ จนผู้ป่วยคุ้นชินกับอาการของร่างกายไปเอง เช่น ปัสสาวะบ่อยขึ้นโดยเฉพาะตอนกลางคืน หลังเข้านอนยังต้องลุกขึ้นมาเข้าห้องน้ำ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ไม่มีเรี่ยวแรง นอนหลับไม่ดี ปวดหลัง ปวดเอว ปวดเมื่อยตามร่างกาย หย่อนสมรรถภาพทางเพศ ผมหงอกก่อนวัย หูอื้อ หูมีเสียง ขอบตาหมองคล้ำ ฯลฯ หากปล่อยให้ไตเสื่อมไปเรื่อยๆ ในระยะที่ไตได้รับความเสียหายไปมากแล้ว ซึ่งอัตราการกรองของไตลดลงมาก ก็จะเกิดของเสียคั่งค้างอยู่ในร่างกายจนทำให้เกิดภาวะไตวาย ในระยะนี้ผู้ป่วยอาจต้องฟอกไตหรืออาจเสียชีวิตได้ในที่สุด

ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลให้ไตเสื่อม

ผู้ที่มีโรคประจำตัวในกลุ่มโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคเกาต์ โดยโรคประจำตัวเหล่านี้จะเป็นปัจจัยเร่งให้ไตเสื่อม ไตวาย ได้เร็วกว่าคนทั่วไป จึงจำเป็นต้องใส่ใจดูแลควบคุมโรคแต่เนิ่นๆ
ผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคไตเสื่อม
ผู้สูงวัย โรคไตเสื่อมจะมีโอกาสเกิดมากขึ้นตามอายุ
ผู้ที่เป็นโรคอ้วน มีไขมันเกินเกณฑ์
ผู้ที่ทานยาแก้ปวดเป็นประจำ
ผู้ที่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือสูบบุหรี่เป็นประจำ
ผู้ที่ทานยาที่ไม่ได้มาตรฐานตามกระบวนการที่ถูกต้อง
ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ เช่น อุบัติเหตุที่กระทบกระแทกไต ทำงานหนัก เครียดบ่อย อดหลับอดนอน ยาฆ่าแมลงที่ตกค้างในผักผลไม้ สารเร่งฮอร์โมนที่สะสมในเนื้อสัตว์ อาหารทะเลที่แช่ฟอร์มาลีน สารกลุ่มโซเดียมในอาหาร (เช่น เกลือ ผงชูรส ผงฟู ฯลฯ) อาหารรสจัด รสเค็ม อาหารแปรรูปอื่นๆ เป็นต้น

ไตมีหน้าที่อะไรบ้าง

ไตเป็นอวัยวะที่มีความสำคัญมาก มี 2 ข้าง อยู่ตรงตำแหน่งบั้นเอว มีลักษณะคล้ายเม็ดถั่ว ภายในไตประกอบด้วยหน่วยไตที่เป็นหลอดเลือดฝอยจำนวนมาก ซึ่งจะมีหน้าที่สำคัญดังนี้

กำจัดของเสียออกจากร่างกาย ไตเปรียบเสมือนโรงงานซักล้าง มีหน้าที่หลักคือกรองของเสียและสารพิษเพื่อขับออกจากร่างกายผ่านทางปัสสาวะ และยังมีหน้าที่ดูดซึมและกักเก็บสารที่มีประโยชน์ไว้ในร่างกาย
รักษาความสมดุลน้ำ เกลือแร่ ความเป็นกรด-ด่างของร่างกาย
ควบคุมความดันโลหิตให้เป็นปกติ
สร้างฮอร์โมนสำคัญให้กับร่างกาย โดยเฉพาะฮอร์โมนที่มีความสำคัญต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง
ควบคุมดูแลความแข็งแรงของกระดูก
ในมุมมองการแพทย์จีน ไตยังเป็นรากฐานสำคัญซึ่งทำงานสัมพันธ์กับทุกอวัยวะในร่างกาย

ไตอ่อนแอ สัญญาณเตือนก่อนเกิดไตเสื่อม

ไตจะเสื่อมลงตามอายุที่เพิ่มขึ้นและปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ เมื่อคนเราย่างเข้าสู่วัย 25-30 ปี ไตจะค่อยๆ อ่อนแอลง ซึ่งอาการและสัญญาณเตือนของภาวะไตอ่อนแอก็มักจะมีดังนี้

ปัสสาวะผิดปกติ ปัสสาวะบ่อยโดยเฉพาะตอนกลางคืน มีกลิ่นหรือสีผิดปกติ ปัสสาวะเป็นฟอง
ปวดหลัง ปวดบั้นเอว ปวดเมื่อยตามร่างกาย เกิดตะคริวหรือมีอาการเหน็บชาบ่อยครั้ง
ร่างกายอ่อนเพลีย เหนื่อยล้าง่าย ไม่ค่อยมีเรี่ยวแรง
นอนหลับยาก หลับไม่ค่อยสนิท ฝันบ่อย สะดุ้งตื่น ตื่นแล้วไม่สดชื่น
ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร
บวมน้ำตามร่างกาย
เป็นหวัดง่าย ภูมิแพ้กำเริบ คันตามผิวหนัง
ค่าไตผิดปกติ โดยค่า BUN และ Creatinine จะสูงเกินเกณฑ์มาตรฐาน ส่วนค่า eGFR จะต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน

ผลตรวจค่าไตมีอะไรบ้าง ค่าปกติคือเท่าไหร่

BUN (Blood Urea Nitrogen) ได้จากการตรวจวัดระดับไนโตรเจนในกระแสเลือดที่มาจากยูเรีย ซึ่งถือเป็นของเสียชนิดหนึ่ง ถ้าค่าสูงเกินเกณฑ์แปลว่าไตทำงานบกพร่อง โดยค่าปกติจะอยู่ที่ประมาณ 10-20 mg/dL
Creatinine ได้จากการตรวจวัดระดับ Creatinine ในกระแสเลือด ซึ่งเป็นของเสียที่เกิดจากเผาผลาญใช้งานกล้ามเนื้อ ถ้าค่าสูงเกินเกณฑ์แปลว่าไตทำงานบกพร่อง โดยค่าปกติจะอยู่ที่ประมาณ 0.6-1.2 mg/dL
eGFR คือค่าประสิทธิภาพการทำงานของไต เป็นการวัดอัตราการกรองของกระแสเลือดในไตต่อนาที ส่วนใหญ่จะคิดด้วยการเอาค่า Creatinine มาเข้าสูตรคำนวณ โดยค่าปกติจะต้องมากกว่า 90 ml/min/1.73m²

ภาวะไตเสื่อมแบ่งออกได้เป็น 5 ระยะ

ไตเสื่อมระยะที่ 1 eGFR ≤ 90 ml/min/1.73m²
ไตเสื่อมระยะที่ 2 eGFR 60 – 89 ml/min/1.73m²
ไตเสื่อมระยะที่ 3 eGFR 30 – 59 ml/min/1.73m²
ไตเสื่อมระยะที่ 4 eGFR 15 – 29 ml/min/1.73m²
ไตเสื่อมระยะที่ 5 (ไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย) eGFR < 15 ml/min/1.73m²

ไตเป็นรากฐานของชีวิต เป็นอวัยวะหัวใจสำคัญในทางการแพทย์แผนจีน

ภาวะไตเสื่อม ไตวาย ทางการแพทย์แผนจีนได้จัดให้อยู่ในกลุ่มภาวะพร่องพลังหรือสวีเหลา (虚劳) ซึ่งหมายความว่าร่างกายจะอ่อนแอไปได้ทุกระบบ จึงกระทบต่อภาพรวมของสุขภาพ

การแพทย์แผนจีนจึงนิยมใช้วิธีการดูแลรักษาแบบองค์รวมเพื่อบำบัดกลุ่มอาการที่เกิดขึ้นทั้งหมดและฟื้นฟูการทำงานของไต

สมุนไพรจีนสมัยใหม่มีบทบาทสำคัญในการบำรุงไตและรักษาโรคไตอย่างไร

เอินเวย์ (Enwei) ได้คัดเลือกยาสมุนไพรจีนบำรุงไตสูตรเฉพาะ ซึ่งเป็นต้นตำรับยาบำรุงฟื้นฟูปรับสมดุลไต มีประวัติการใช้ในวงการแพทย์จีนมากว่า 1,000 ปี และยังมีตำรับยารักษาโรคไต โดยประกอบด้วยสารสำคัญจากสมุนไพรจีนดังนี้

ยาบำรุงฟื้นฟูปรับสมดุลไต Dihuang, Shanzhuyu, Shanyao, Mudanpi, Ze Xie, Fuling, Guizhi, Fuzi, Niuxi, Shechuangzi ฯลฯ
ยารักษาภาวะไตเสื่อม Muohanlian, Shanyao, Chishao, Zhuling, Daji, Machixian, Danggui, Gouqi, Shehuanzi, Xiaoji, Diyu, Dihuang, Chuanxiong ฯลฯ

ตำรับยาทั้ง 2 นี้ ผ่านการควบคุมสารออกฤทธิ์อย่างเข้มข้น แม่นยำ และคงที่ เห็นผลเด่นชัด ปลอดภัย จัดเป็นอันดับ 1 ของยาสมุนไพรจีนสมัยใหม่เพื่อบำรุงฟื้นฟูปรับสมดุลไตและรักษาโรคไต จากการศึกษา วิจัย ทดลองทางคลินิกตามหลักการแพทย์สากล มีอัตราการเห็นผล 95% และ 72% ตามลำดับ

หลักการออกฤทธิ์สำคัญ

บำรุงไต ฟื้นฟูการทำงาน และชะลอความเสื่อมของไต
กระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต ขจัดภาวะเลือดคั่ง
ขจัดพิษร้อน พิษชื้น ในหน่วยไต ช่วยให้อัตราการกรองของหน่วยไต (Glomerular Filtration Rate, GFR) เพิ่มสูงขึ้น
ฟื้นฟูสมรรถภาพการกรองของผนังหลอดเลือดฝอยของหน่วยไต จึงช่วยลดปริมาณโปรตีนและเม็ดเลือดแดงที่รั่วในปัสสาวะได้อย่างเด่นชัด
เพิ่มประสิทธิภาพเม็ดเลือดขาวในการกำจัดสารแปลกปลอมและสารอิมมูนคอมเพล็กซ์ที่ตกตะกอนในหน่วยไตเพื่อป้องกันการอักเสบของหน่วยไต
ช่วยขับปัสสาวะเพื่อขับน้ำส่วนเกินที่คั่งค้างอยู่ในร่างกาย บรรเทาอาการบวมน้ำตามร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ช่วยปรับความดันโลหิตเพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายต่อไตในระยะยาว
ปรับสมดุลร่างกายแบบองค์รวม ฟื้นฟูและเสริมสร้างพื้นฐานร่างกายให้สมดุลแข็งแรง

โรคไต ภาวะไตเสื่อม ป้องกันไว้ดีกว่าแก้

การบำรุงรักษาไตจำเป็นจะต้องเริ่มตั้งแต่เนิ่นๆ แม้ว่าอายุจะยังไม่ถึง 30 ปีก็ตาม เนื่องจากภาวะไตอ่อนแอมักจะค่อยๆ เกิดอย่างช้าๆ และเป็นเรื้อรังยาวนาน จนเราคุ้นเคยกับความผิดปกติของร่างกายถึงขนาดลืมไปแล้วว่าตอนเราปกติจริงๆ นั้นเป็นอย่างไร

นอกจากนี้ ผลการตรวจเลือดเกี่ยวกับการทำงานของไตตามหลักการแพทย์ตะวันตกที่ต้องรอให้ไตเสียไปมากกว่า 70% จึงแสดงค่า BUN และ Creatinine ที่ผิดปกตินั้นก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้คนจำนวนมากเข้าใจผิดว่า ถ้าผลตรวจยังปกติดีก็แสดงว่าไตยังแข็งแรงอยู่ จึงทำให้หลายๆ คนชะล่าใจและปล่อยทิ้งไว้ให้เรื้อรังจนพัฒนาเป็นโรคไตเสื่อม ไตวาย แล้วค่อยดิ้นรนรักษาทุกวิถีทาง

ท้ายนี้ เอินเวย์ (Enwei) หวังเป็นอย่างยิ่งว่าทุกท่านที่ได้อ่านบทความนี้จะตระหนักและใส่ใจดูแลสุขภาพของไตซึ่งเป็นรากฐานชีวิตตามหลักทฤษฎี “บำรุงไต บำบัดสารพัดโรค” ซึ่งเป็นหลักทฤษฎีอันล้ำค่าของวงการแพทย์จีนที่มีมานานนับพันปี

ปรึกษาทีมแพทย์จีน เภสัชกร หรือผู้เชี่ยวชาญของเอินเวย์ (Enwei) ได้ที่สายด่วนสุขภาพเอินเวย์ 02-751-4399 หรือไอดีไลน์ @enwei