เชื้อโควิด-19 อยู่ในร่างกายและสิ่งแวดล้อมต่างๆ ได้นานกี่วัน

เชื้อโควิด-19 อยู่ที่ไหนได้นานกี่วันบ้าง คำถามนี้ถือเป็นคำถามยอดฮิตที่หลายคนต่างก็สงสัยกัน ซึ่งทางเอินเวย์ก็ได้รวมคำตอบแบบชัดๆ ทั้งจากงานวิจัยและหน่วยงานสถาบันต่างๆ มาให้ในบทความนี้แล้ว

เชื้อโควิด-19 อยู่ในร่างกายได้กี่วัน

เชื้อโควิด-19 อาจอยู่ในร่างกายได้นานเป็นเดือน หรือในบางคนก็อาจเกินปี อ้างอิงจากบทความของวารสารทางการแพทย์ The BMJ แต่ไม่ใช่ว่าเชื้อเหล่านี้จะสามารถแพร่เชื้อได้ตลอด เนื่องจากงานวิจัยส่วนใหญ่จะใช้วิธี PCR ในการตรวจหาเชื้อโควิด-19 ในร่างกาย ซึ่งจะตรวจพบเชื้อได้ ไม่ว่าเชื้อเหล่านั้นจะอยู่ในสถานะ Active หรือไม่ก็ตาม

สำหรับระยะแพร่เชื้อของไวรัสโควิด-19 ที่อยู่ในร่างกายนั้น ทาง Harvard Health Publishing ได้ให้ข้อมูลไว้ว่า การแพร่เชื้อของโอไมครอนมักจะเกิดตั้งแต่ช่วง 1-2 วันก่อนมีอาการ จนถึง 2-3 วันหลังเริ่มมีอาการ ซึ่งผู้ที่มีอาการไม่รุนแรง ส่วนใหญ่จะหมดระยะแพร่เชื้อภายใน 10 วันหลังเริ่มมีอาการ แต่ทั้งนี้ ผู้ที่ไม่มีอาการก็สามารถแพร่เชื้อได้เช่นกัน ซึ่งก็สามารถยึดกรอบระยะแพร่เชื้อได้เป็นไม่เกิน 10 วันหลังตรวจพบเชื้อ

ทางด้านศูนย์ควบคุมโรคติดต่อแห่งสหรัฐอเมริกา (Centers for Disease Control and Prevention, CDC) ก็ได้ให้ข้อมูลคำแนะนำที่สอดคล้องกัน ซึ่งได้แก่

• ผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่ไม่มีอาการ หรือมีอาการเล็กน้อย ควรกักตัวอย่างน้อย 5 วัน หลังมีอาการหรือตรวจพบเชื้อ และให้ใส่หน้ากากอนามัยต่อเนื่องจนถึงวันที่ 10
• ผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่มีอาการปานกลาง ควรกักตัวอย่างน้อย 10 วัน
• ผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่มีอาการรุนแรง ควรกักตัวอย่างน้อย 10 วัน และบางรายอาจกักตัวต่อเนื่องจนถึง 20 วัน เนื่องจากผู้ติดเชื้อโควิด-19 กลุ่มนี้บางส่วน อาจมีระยะแพร่เชื้อนานกว่า 10 วัน
• ผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ควรกักตัวอย่างน้อย 20 วัน และควรได้รับการตรวจและคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดต่อก่อนที่จะยุติการกักตัว

เชื้อโควิด-19 อยู่ในอากาศได้กี่วัน

มีงานวิจัยพบว่า เชื้อโควิด-19 ที่แพร่สู่อากาศ จะมีความสามารถในการแพร่เชื้อลดลง 90% เมื่อเวลาผ่านไป 20 นาที ซึ่งก็จะขึ้นอยู่กับสภาวะแวดล้อมด้วย เช่น อุณหภูมิ ความชื้น แสงยูวี ฯลฯ

ต่างจากงานวิจัยก่อนหน้า ที่พบว่าเชื้อโควิด-19 อาจอยู่ในอากาศและยังแพร่เชื้อได้เมื่อผ่านไป 3 ชั่วโมง แต่ถ้าเทียบกัน งานวิจัยเก่านี้จะมีจุดอ่อนตรงที่เงื่อนไขที่ใช้ทดลองจะต่างจากสถานการณ์จริงค่อนข้างมาก

แม้ข้อมูลงานวิจัยจะบ่งชี้ว่าเชื้อโควิด-19 ในอากาศ อาจมีระยะแพร่เชื้อไม่นานนัก แต่การแพร่เชื้อทางอากาศก็เกิดได้ง่ายผ่านกิจกรรมประจำวันทั่วไป เช่น การพูดคุย ร้องเพลง ไอ จาม จึงถือเป็นช่องทางติดเชื้อหลักอย่างหนึ่งของโรคโควิด-19 ที่ควรได้รับการใส่ใจป้องกัน

เชื้อโควิด-19 อยู่ในน้ำได้กี่วัน

ข้อมูลงานวิจัยปัจจุบันยังไม่ทราบแน่ชัดว่าเชื้อโควิด-19 สามารถอยู่รอดในน้ำได้กี่วัน แต่ก็มีบางข้อมูลที่บ่งชี้ว่าอาจอยู่ได้ไม่นานนัก ทั้งนี้ ถ้าเป็นกรณีของน้ำที่เราพบเจอหรือใช้ในชีวิตประจำวันทั่วไป อย่างเช่น น้ำดื่ม น้ำประปา น้ำในสระว่ายน้ำ ทะเล แม่น้ำ ฯลฯ ก็จะถือว่าปลอดภัยต่อการแพร่เชื้อของโควิด-19 อ้างอิงจากองค์การอนามัยโลก (World Health Organization, WHO) และศูนย์ควบคุมโรคติดต่อแห่งสหรัฐอเมริกา

อย่างไรก็ตาม การดื่มน้ำจากภาชนะร่วมกัน เช่น การดื่มน้ำแก้วเดียวกัน การใช้หลอดร่วมกัน ฯลฯ จะถือเป็นสิ่งที่ไม่แนะนำ เนื่องจากเชื้อโควิด-19 ที่อยู่ในน้ำลายผู้ติดเชื้อ อาจอยู่รอดบนพื้นผิวภาชนะ และมีโอกาสแพร่เชื้อไปยังผู้อื่นได้ แม้จะถูกมองว่ามีโอกาสน้อยก็ตาม

เชื้อโควิด-19 อยู่ในอาหารได้กี่วัน

มีงานวิจัยพบว่าเชื้อโควิด-19 อาจอยู่รอดบนอาหารบางชนิดได้ยาวนาน โดยเฉพาะอาหารที่ยังไม่ได้ผ่านกระบวนการปรุงสุก อย่างกรณีของเนื้อหมูสดแช่เย็น ที่ยังพบเชื้อโควิด-19 ได้ แม้ว่าจะผ่านไป 21 วันแล้วก็ตาม

ถึงกระนั้น ทางศูนย์ควบคุมโรคติดต่อแห่งสหรัฐอเมริกาก็ได้ระบุว่า ข้อมูลหลักฐานที่มีในปัจจุบันนั้น ยังไม่พบกรณีของการติดเชื้อโควิด-19 ผ่านทางอาหาร

แม้การติดเชื้อโควิด-19 ผ่านทางอาหารจะถูกมองว่ามีโอกาสน้อย แต่ทางที่ดี เราก็ไม่ควรประมาท การปฏิบัติตามหลักสุขอนามัยด้านอาหาร เช่น การแยกเขียง ปรุงสุก ล้างมือ ฯลฯ ก็ยังถือเป็นสิ่งที่ควรใส่ใจ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคต่างๆ ซึ่งอาจรวมถึงโรคโควิด-19 ให้น้อยลง

เชื้อโควิด-19 อยู่บนพื้นผิวสิ่งของต่างๆ ได้กี่วัน

มีงานวิจัยหลายชิ้น (The Lancet, NEJM) ได้ทำการทดลองเพื่อหาว่าเชื้อโควิด-19 สามารถอยู่รอดบนพื้นผิววัสดุต่างๆ ได้นานสุดเท่าไหร่บ้าง ซึ่งข้อมูลที่ได้ก็อย่างเช่น

• ทองแดง 4 ชั่วโมง
• กระดาษลัง 1 วัน
• ไม้ 2 วัน
• เสื้อผ้า 2 วัน
• สแตนเลส 3 วัน
• พลาสติก 3 วัน
• แก้ว 4 วัน
• ธนบัตร 4 วัน

อย่างไรก็ตาม ข้อมูลจากงานวิจัยเหล่านี้ อาจไม่ได้สะท้อนถึงความเป็นจริงได้อย่างแม่นยำเท่าไรนัก เนื่องด้วยความต่างระหว่างเงื่อนไขตอนทดลองกับสภาวะจริง เช่น จำนวนเชื้อเริ่มต้น การถ่ายเทของอากาศ สภาวะแวดล้อม ฯลฯ

ทางศูนย์ควบคุมโรคติดต่อแห่งสหรัฐอเมริกาก็ได้ให้ความเห็นในเรื่องเชื้อโควิด-19 ที่อยู่บนพื้นผิวสิ่งต่างๆ ไว้ว่า เมื่อผ่านไป 3 วัน โอกาสติดเชื้อโควิด-19 ผ่านพื้นผิวสิ่งต่างๆ ภายในที่ร่มจะถือว่าน้อยมาก ไม่ว่าจะถูกทำความสะอาดหรือไม่ก็ตาม

สำหรับการป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ผ่านพื้นผิวสิ่งต่างๆ นั้น การทำความสะอาดสถานที่และสิ่งของอย่างสม่ำเสมอ ร่วมกับการทำตามวิธีป้องกันโรคโควิด-19 อย่างเคร่งครัด เช่น ล้างมือเป็นประจำ เลี่ยงสัมผัส ใส่หน้ากากอนามัย ฯลฯ ก็จะถือว่าช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อโควิด-19 ได้

เชื้อโควิด-19 อยู่ในบ้านและห้องพักได้กี่วัน

ถ้าไม่ได้มีผู้ติดเชื้อหรือเสี่ยงสูงในบ้านหรือห้องพักแล้ว ระยะเวลาที่เชื้อโควิด-19 จะหลงเหลืออยู่ได้ คาดว่าส่วนใหญ่ไม่เกิน 3 วัน ซึ่งก็มักจะอยู่บนพื้นผิวสิ่งต่างๆ

การดูแลทำความสะอาด รวมถึงการป้องกันตัวอย่างเหมาะสม จะถือเป็นสิ่งที่แนะนำสำหรับการลดความเสี่ยงต่อเชื้อโควิด-19 ที่ยังหลงเหลือภายในบ้านหรือห้องพัก โดยแนวทางนั้นจะมีดังนี้

• ทำความสะอาดบ้านหรือห้องพักอย่างเหมาะสม
• ใช้ผลิตภัณฑ์ฆ่าเชื้อหลังทำความสะอาด เมื่อมีผู้ติดเชื้อหรือเสี่ยงสูง ในช่วง 24 ชั่วโมงที่ผ่านมา
• ปฏิบัติตัวตามมาตรการวิธีป้องกันโควิด-19 เช่น ใส่หน้ากากอนามัย ล้างมืออย่างสม่ำเสมอ เลี่ยงสัมผัส ฉีดวัคซีนตามที่หน่วยงานแนะนำ ฯลฯ

เชื้อโควิด-19 อยู่ในรถได้กี่วัน

เช่นเดียวกับกรณีของบ้านและห้องพัก ถ้าไม่ได้มีผู้ติดเชื้อหรือเสี่ยงสูงในรถแล้ว ระยะเวลาที่เชื้อโควิด-19 จะหลงเหลืออยู่ได้ คาดว่าส่วนใหญ่นั้นไม่เกิน 3 วัน ซึ่งก็มักจะอยู่บนพื้นผิวต่างๆ

การดูแลทำความสะอาด รวมถึงการป้องกันตัวอย่างเหมาะสม โดยใช้แนวทางคล้ายๆ กับกรณีของบ้านและห้องพัก จะถือเป็นสิ่งที่แนะนำ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงต่อเชื้อโควิด-19 ที่ยังหลงเหลืออยู่ภายในรถให้น้อยลง

ท้ายสุดนี้ ไม่ว่าเชื้อโควิด-19 จะอยู่ที่ไหนได้กี่วัน ก็ไม่สำคัญเท่ากับการใส่ใจดูแลป้องกันตัวเองอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ตัวเรานั้นสามารถใช้ชีวิตท่ามกลางสถานการณ์โรคโควิด-19 ได้อย่างปลอดภัย

เอินเวย์ ศูนย์รวมยาสมุนไพรจีนระดับพรีเมี่ยมจากประเทศจีน ซึ่งอยู่เคียงข้างสังคมไทยมานานกว่า 30 ปี ขอเป็นอีกหนึ่งแรงสนับสนุนในการต่อสู้กับโรคโควิด-19 ให้สามารถก้าวผ่านไปได้อย่างปลอดภัยด้วยกันทุกคน