ใครที่สงสัยว่าป่วยเป็นโควิด-19 แล้วกินนู่นกินนี่ได้ไหม ห้ามและควรกินอาหารอะไรบ้าง ในบทความนี้ ทางเอินเวย์ก็ได้นำข้อมูลมาให้ดูกันแบบง่ายๆ แล้วค่ะ
หลักการเลือกกินอาหารสำหรับผู้ที่เป็นโควิด-19
อาหารถ้ากินให้ถูกก็เป็นเหมือนยาบำรุงที่จะช่วยให้ร่างกายฟื้นฟูจากภาวะเจ็บป่วยได้เร็ว แต่ถ้ากินไม่เหมาะสมก็อาจส่งผลให้สุขภาพแย่ลงได้ ซึ่งสำหรับผู้ที่เป็นโควิด-19 นั้น ก็จะมีหลักการเลือกกินอาหารที่แนะนำดังนี้
- ต้องไม่ทำให้อาการโควิดแย่ลง
- ต้องไม่ทำให้เสี่ยงเกิดโรคอื่นเพิ่มขึ้น
- ต้องไม่ทำให้โรคประจำตัวที่เป็นอยู่แย่ลง
- ต้องให้ร่างกายได้รับพลังงานและสารอาหารครบถ้วน
โดยอาการของโรคโควิด-19 ก็จะประกอบไปด้วย
- อาการทั่วไปที่พบบ่อย เช่น มีไข้ ไอ อ่อนเพลีย สูญเสียการรับรสหรือกลิ่น
- อาการทั่วไปที่อาจพบได้บ้าง เช่น เจ็บคอ คัดจมูก น้ำมูกไหล ปวดหัว ปวดเมื่อยตัว ท้องเสีย เบื่ออาหาร ผื่นขึ้น ตาแดง นิ้วเปลี่ยนสี
- อาการรุนแรง เช่น หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก มึนงงสับสน เคลื่อนไหวหรือพูดไม่ได้
เป็นโควิดห้ามกินอะไร
อาหาร 7 กลุ่มนี้จะเป็นอาหารที่ไม่แนะนำสำหรับผู้ที่เป็นโควิด-19 ซึ่งก็จะขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงของโรคด้วย
1. เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เช่น เหล้า เบียร์ ไวน์ ฯลฯ ถือเป็นอาหารที่ควรเลี่ยงเมื่อเป็นโควิด-19 เนื่องจาก
- เครื่องดื่มแอลกอฮอล์อาจมีผลต่อสติและการตัดสินใจ ซึ่งจะกระทบต่อการปฏิบัติตัวตามมาตรการกักตัวและการดูแลตัวเองในช่วงที่เป็นโควิด-19
- การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมากจะมีผลทำให้ภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง
- เครื่องดื่มแอลกอฮอล์อาจมีผลต่อการดูดซึมหรือขับออกของยาบางชนิด ซึ่งจะทำให้ยามีประสิทธิภาพลดลงหรือมีความเป็นพิษมากขึ้น
บางคนอาจเคยได้ยินมาว่าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะช่วยฆ่าเชื้อโควิด-19 ในร่างกาย แต่ในความเป็นจริงแล้ว ความเข้มข้นของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะถือว่าน้อยเกินไป การมีแอลกอฮอล์ในร่างกายเข้มข้นจนถึงระดับที่ฆ่าเชื้อได้จะถือเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้เลย หรือถึงทำได้จริงก็จะเกิดความเป็นพิษจนเป็นอันตรายถึงชีวิต
2. เนื้อสัตว์ดิบ
คงไม่ใช่เรื่องดี ถ้าจะต้องมาป่วยซ้ำซ้อนด้วยโรคอื่นหรือมีอาการท้องเสียเพิ่มเติมในระหว่างที่เป็นโควิด-19 ด้วยเหตุนี้ อาหารจำพวกเนื้อสัตว์ดิบ อย่างเช่น ก้อยหมู ซอยจุ๊ ปลาร้าดิบ ฯลฯ ซึ่งมีความเสี่ยงในเรื่องเชื้อโรคและพยาธิ จึงถือเป็นอาหารที่ควรหลีกเลี่ยง หรืออย่างอาหารที่สุ่มเสี่ยงว่าจะใช้อุปกรณ์ทำร่วมกับเมนูเนื้อสัตว์ดิบ อย่างเช่น ส้มตำหรือยำตามร้านต่างๆ ก็ถือเป็นอาหารที่ควรพิจารณาหลีกเลี่ยงด้วยเช่นกัน
นอกจากเนื้อสัตว์ดิบแล้ว ประเด็นในด้านสุขอนามัยอาหารก็ถือเป็นสิ่งที่ควรใส่ใจไม่ว่าจะกินอาหารชนิดใดก็ตาม การแยกเขียง ปรุงสุก ล้างมือ ฯลฯ จะถือเป็นสิ่งจำเป็นในการป้องกันโรคที่มาจากอาหาร ไม่ให้ต้องมาป่วยซ้ำซ้อนในระหว่างที่เป็นโควิด-19
3. เครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง
น้ำตาลจากเครื่องดื่มจะเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เราได้รับน้ำตาลเกิน ทั้งยังเป็นรูปแบบน้ำตาลที่ถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้เร็ว ทำให้น้ำตาลในเลือดเพิ่มสูงขึ้นอย่างเฉียบพลัน จึงมีแนวโน้มที่จะก่อให้เกิดการอักเสบภายในร่างกายและทำให้ภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง ซึ่งอาจกระทบต่อความสามารถในการรับมือกับเชื้อโควิด-19 ได้
จากเหตุผลนี้ เครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง เช่น น้ำหวาน น้ำอัดลม น้ำปั่น น้ำผลไม้ ชานมไข่มุก ฯลฯ จึงถือเป็นอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงหรือจำกัดปริมาณสำหรับผู้ที่เป็นโควิด-19 โดยเฉพาะในผู้ที่มีโรคประจำตัวที่ส่งผลต่อความสามารถในการรับมือกับน้ำตาล อย่างเช่น โรคอ้วน โรคเบาหวาน เมตาบอลิกซินโดรม ฯลฯ
4. อาหารเย็น เครื่องดื่มเย็น
อาหารและเครื่องดื่มที่มีอุณหภูมิเย็น เช่น ไอศครีม น้ำแข็งใส กาแฟเย็น น้ำเย็น ฯลฯ อาจทำให้สารคัดหลั่งในจมูกข้นขึ้น ซึ่งจะส่งผลรบกวนการหายใจ ผู้ที่เป็นโควิด-19 แล้วมีอาการน้ำมูกไหล คัดจมูก มีเสมหะ หรือมีอาการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการหายใจ จึงควรหลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มจำพวกนี้
นอกจากนี้ อาหารและเครื่องดื่มเย็นยังอาจกระตุ้นให้เกิดอาการไอมากขึ้นได้อีกด้วย ผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการไอ เจ็บคอ จึงควรพิจารณาหลีกเลี่ยงอาหารกลุ่มนี้ด้วยเช่นกัน
5. อาหารทอด อาหารอบกรอบ
ผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการไอ เจ็บคอ ควรหลีกเลี่ยงอาหารทอดและอาหารอบกรอบ อย่างเช่น ขนมกรุบกรอบ บิสกิต คุกกี้ ฯลฯ เนื่องจากจะทำให้ระคายเคืองคอ และอาจส่งผลซ้ำเติมอาการให้แย่ลงได้
ในทางกลับกัน อาหารที่มีลักษณะอ่อน กลืนง่าย จะถือเป็นอาหารที่แนะนำสำหรับผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการเหล่านี้ ตัวอย่างเช่น ข้าวต้ม มันบด อาหารจำพวกแกงหรือซุป ฯลฯ แต่ก็ต้องระวังไม่ให้เผ็ดหรือร้อนจนเกินไป เนื่องจากความเผ็ดและความร้อนที่มากเกินก็อาจส่งผลรบกวนอาการได้
6. อาหารเผ็ด
อย่างที่ทราบกันดีว่าอาหารเผ็ดนั้นมีฤทธิ์ระคายเคือง และยังสามารถทำให้น้ำมูกไหลได้ ผู้ที่เป็นโควิด-19 แล้วมีอาการจำพวกไอ เจ็บคอ น้ำมูกไหล คัดจมูก มีเสมหะ ปวดท้อง ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน จึงควรหลีกเลี่ยงอาหารกลุ่มนี้
ทั้งนี้ คำว่าอาหารเผ็ดในที่นี้ไม่ได้จำกัดเฉพาะอาหารที่มีพริกเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงอาหารที่ใช้เครื่องเทศหรือวัตถุดิบอื่นที่มีฤทธิ์ร้อนด้วย อย่างเช่น พริกไทย ยี่หร่า วาซาบิ เป็นต้น
7. เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน
เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนสูง อย่างเช่น กาแฟและเครื่องดื่มชูกำลัง จะถือเป็นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการจำพวกปวดหัว ปวดท้อง ท้องเสีย อาเจียน เพื่อไม่ให้ผลจากคาเฟอีนไปซ้ำเติมอาการให้หนักขึ้น
อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่ดื่มกาแฟหรือเครื่องดื่มชูกำลังปริมาณมากเป็นประจำ การหยุดแบบหักดิบก็อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้ อย่างเช่น เกิดอาการปวดหัว ง่วงนอน อ่อนเพลีย ด้วยเหตุนี้ การค่อยๆ ลดปริมาณลงจึงอาจเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมกว่าสำหรับคนกลุ่มนี้
เป็นโควิดกินอะไรได้บ้าง
พอเห็นรายการอาหารที่ห้ามกินแล้ว หลายคนก็อาจสงสัยว่าแล้วผู้ที่เป็นโควิด-19 ควรกินอะไรบ้าง ซึ่งก็จะมีแนวทางที่แนะนำดังนี้
- ผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการรุนแรง ต้องแอดมิทเข้าโรงพยาบาล หรือมีโรคประจำตัวอื่นที่ต้องดูแลเรื่องอาหารการกินเป็นพิเศษ เช่น โรคเบาหวาน โรคไต โรคเก๊าท์ ฯลฯ ก็ควรกินอาหารตามคำแนะนำของแพทย์หรือนักกำหนดอาหารผู้ดูแล
- ผู้ที่เป็นโควิด-19 ควรได้รับพลังงานจากอาหารอย่างเพียงพอ เพื่อให้ร่างกายสามารถฟื้นฟูได้เร็วและมีภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง โดยพลังงานที่ได้รับนั้นก็ควรจะมาจากอาหารหลากหลายชนิดครบถ้วนทั้ง 5 หมู่ เพื่อให้ได้รับสารอาหารจำเป็นต่างๆ อย่างครบถ้วน อย่างเช่น วิตามิน แร่ธาตุ ใยอาหาร ฯลฯ
- ผู้ที่เป็นโควิด-19 ควรได้รับสารอาหารที่จำเป็นต่อภูมิคุ้มกันอย่างเพียงพอ ซึ่งได้แก่ โปรตีน วิตามินซี วิตามินดี สังกะสี ซีลีเนียม ธาตุเหล็ก ฯลฯ เพื่อให้ร่างกายสามารถรับมือกับเชื้อโควิดได้อย่างเต็มที่
- ผู้ที่มีอาการเบื่ออาหาร อาจแบ่งอาหารเป็นมื้อเล็กๆ แทนมื้อใหญ่ เน้นเป็นอาหารที่กินง่าย และอาจพิจารณาใช้อาหารเสริมหรืออาหารทางการแพทย์ (อาหารผงชงดื่ม) เป็นตัวช่วยเสริม หากไม่สามารถกินอาหารได้เพียงพอ
- ผู้ที่มีอาการสูญเสียการรับรสหรือได้กลิ่น อาจเน้นอาหารที่กินง่าย แบ่งอาหารเป็นมื้อเล็กๆ แทนมื้อใหญ่ พยายามปรับสิ่งแวดล้อมการกินให้ดีขึ้น และอาจพิจารณาใช้เครื่องเทศเป็นตัวช่วยเสริมกลิ่นรสอาหาร
- ผู้ที่มีอาการไข้ อ่อนเพลีย ควรเน้นกินอาหารที่เตรียมง่าย หรือให้ผู้อื่นช่วยเตรียมอาหารให้แทน
- ผู้ที่มีอาการไอ เจ็บคอ ควรเน้นกินอาหารอ่อน กลืนง่าย และเลี่ยงอาหารที่ระคายเคืองคอ
- ผู้ที่มีอาการท้องเสีย ควรได้รับน้ำและแร่ธาตุชดเชยอย่างเหมาะสม และควรเน้นกินอาหารที่ย่อยง่าย ซึ่งหากมีอาการท้องเสียรุนแรงก็ควรเข้ารับการรักษาจากแพทย์
- ผู้ที่เป็นโควิด-19 อาจพิจารณากินอาหารบำรุงปอดเพิ่มเติม ทั้งในขณะที่ป่วยรวมถึงช่วงฟื้นฟูหลังโควิด
ตัวอย่างอาหารอุดมสารอาหาร ที่อาจพิจารณากินในระหว่างที่เป็นโควิด-19 เพื่อให้ร่างกายได้รับพลังงานและสารอาหารอย่างครบถ้วนก็อย่างเช่น
- ข้าวแป้ง – ข้าว/ข้าวเหนียวขัดสีน้อย ขนมปังโฮลวีท ก๋วยเตี๋ยว บะหมี่ ขนมจีน พาสต้า ข้าวโพด ฯลฯ
- แหล่งโปรตีน – เนื้อสัตว์ อาหารทะเล ไข่ นมวัว นมถั่วเหลือง เต้าหู้ ฯลฯ
- ผัก – คะน้า ผักกาด ผักบุ้ง กะหล่ำปลี บร็อคโคลี่ ตำลึง แครอท ฟักทอง แตงกวา มะเขือเทศ ฯลฯ
- ผลไม้ – แอปเปิล กล้วย ส้ม ฝรั่ง มะม่วง มะละกอ แตงโม ชมพู่ แคนตาลูป สับปะรด ฯลฯ
- ไขมัน – น้ำมันรำข้าว น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันมะกอก ถั่ว เมล็ดทานตะวัน ฯลฯ
จบแล้วกับประเด็นคำถามที่ว่า เป็นโควิดห้ามและควรกินอาหารอะไรบ้าง กินถูกสุขภาพจะได้แข็งแรงและหายป่วยได้ไวๆ ทางเอินเวย์หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์แก่ทุกท่านนะคะ
เอินเวย์ ศูนย์รวมยาสมุนไพรจีนระดับพรีเมี่ยมจากประเทศจีน ซึ่งอยู่เคียงข้างสังคมไทยมานานกว่า 30 ปี ขอเป็นอีกหนึ่งแรงสนับสนุนในการต่อสู้กับโรคโควิด-19 ให้สามารถก้าวผ่านไปได้อย่างปลอดภัยด้วยกันทุกคน
