เนื้องอกเต้านมพบบ่อยในเพศหญิงช่วงอายุ 25-45 ปี เกิดจากการที่เซลล์เต้านมมีการแบ่งตัวผิดปกติ อาจพบได้ที่เต้านมข้างเดียวหรือสองข้าง ผู้ป่วยมักมีอาการเจ็บปวดคัดตึงเต้านมร่วมกับการคลำพบเจอก้อนที่เต้านม ซึ่งเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยสูงถึง 75% ส่วนมากก้อนที่เต้านมหรือเนื้องอกที่เต้านมนั้นมักเป็นเนื้องอกชนิดธรรมดาไม่ร้ายแรง แต่ผู้ป่วยกลุ่มนี้มีโอกาสเสี่ยงสูงกว่าคนทั่วไปที่เนื้องอกจะพัฒนาไปเป็นเนื้อร้ายได้ จึงควรจะพบแพทย์เพื่อเช็คให้ละเอียดเพื่อความแม่นยำในการักษา
Checklist อาการเนื้องอกเต้านมที่พบบ่อย
เจ็บปวดคัดตึงเต้านม อาการจะเด่นชัด ในช่วงก่อนมีประจำเดือนหรือขณะมีประจำเดือน หรือจะสัมพันธ์กับสภาพอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป ส่งผลให้อาการเจ็บคัดตึงเต้านมรุนแรงขึ้นและอาการจะลดลงเมื่อประจำเดือนหมด
พบก้อนบริเวณเต้านม พบได้บริเวณเต้านมข้างเดียวหรือสองข้าง ลักษณะของก้อนแตกต่างกันไปร่วมกับมีการกดเจ็บ ขนาดก้อนโดยทั่วไปอยู่ที่ 1-2 cm และมักจะไม่ใหญ่เกิน 3 cm ซึ่งขนาดของก้อนมักจะสัมพันธ์กับประจำเดือน ช่วงก่อนมีประจำเดือนจะมีลักษณะใหญ่ขึ้นและแข็ง เมื่อประจำเดือนหมดลงจะค่อยๆ เล็กลงและนิ่มขึ้น
นอกจากนี้แล้ว ยังอาจมีอาการประจำเดือนผิดปกติ และเจ็บเสียดชายโครงร่วมด้วย
แนวทางในการบำบัดเนื้องอกเต้านมทั่วไป
แนวทางในการรักษาทั่วไปจะเน้นปรับสมดุลฮอร์โมนแต่อาจมีผลข้างเคียงของยาฮอร์โมนนั้น อาจส่งผลให้คนไข้บางรายมีอาการประจำเดือนผิดปกติ หากก้อนหรือเนื้องอกที่พบมีขนาดใหญ่หรือตรวจพบเป็นก้อนชนิดร้ายแรง ควรได้รับการวินิจฉัยเพื่อรับการรักษาโดยการผ่าตัดต่อไป ซึ่งการผ่าตัดก็มีโอกาสที่จะเกิดโรคเป็นซ้ำบริเวณเดิมได้เช่นกัน
สาเหตุเนื้องอกเต้านมในมุมมองของการแพทย์จีน
ความเครียดสะสมเป็นระยะเวลานานหรืออารมณ์แปรปรวนเป็นประจำ ส่งผลให้ทำลายสมดุลของตับเกิดภาวะพลังลมปราณอุดกั้นในตับ (肝气郁结) เนื่องจากตับเป็นศูนย์บัญชาการให้การระบายพลังลมปราณและเลือดไปสู่ทั่วร่างกาย (肝主疏泄) ผ่านเส้นลมปราณตับ หากการไหลเวียนของพลังลมปราณและเลือดไม่คล่องตัว ณ บริเวณใด ก็จะส่งผลให้เกิดความผิดปกติได้บริเวณนั้นๆ ซึ่งเส้นลมปราณตับจะพาดผ่านตั้งแต่ปลายเท้า ขึ้นผ่านน่อง มดลูก ชายโครง เต้านม และไปสิ้นสุดที่บริเวณศีรษะ หากเกิดการสะดุดติดขัดเกิดขึ้นบริเวณเส้นลมปราณตับที่พาดผ่านบริเวณชายโครงเต้านมแล้ว ก็จะแสดงอาการเจ็บปวดคัดตึงเต้านม หรือการสะดุดติดขัดเกิดขึ้นบริเวณเส้นลมปราณตับที่พาดผ่านบริเวณมดลูกก็จะส่งผลให้ประจำเดือนผิดปกติ
เมื่อพลังลมปราณตับอุดกั้นเป็นระยะเวลานานจะแปรเปลี่ยนเกิดเป็นความร้อนเกิดขึ้น (พลังลมปราณมีสถานะเป็นหยางหรือความร้อน) ความร้อนที่เกิดขึ้นจะเผาทำลายสารน้ำให้กลายเป็นสารน้ำที่ข้นเหนียว (เสมหะ) ร่วมกับการที่เลือดและลมปราณไหลเวียนไม่สะดวก ทำให้เกิดการติดขัดอุดกั้นเกิดเป็นเลือดคั่ง เลือดคั่งและเสมหะเกาะกลุ่มกันกลายเป็นก้อน เกิดเป็นก้อนหรือเนื้องอกที่บริเวณเต้านมตามมา
การแพทย์จีนบำบัดเนื้องอกเต้านมที่ต้นเหตุ
การแพทย์จีนจึงนิยมใช้สมุนไพรจีนที่มีสรรพคุณ ในการบำบัดภาวะเนื้องอกเต้านม ดังนี้
- สลายเลือดคั่ง (化瘀)
- กระตุ้นการไหลเวียนเลือด (活血)
- สลายก้อน (消癥)
- ปรับสมดุลประจำเดือน (调理月经)
จากการศึกษาวิจัยและทดลองทางการแพทย์และเภสัชวิทยาในปัจจุบันพบว่า ยาสมุนไพรจีนที่อยู่ในรูปแบบสารสกัดเป็นรูปแบบที่มีประสิทธิภาพสูงสุด ทั้งคงผลได้ยาวนาน เนื่องจากสามารถสกัดและควบคุมสารออกฤทธิ์ได้อย่างแม่นยำ
กลไกการออกฤทธิ์
- ต้านการเจริญเติบโตของเนื้องอก ลดระดับ Bcl-2, Survivin, c-myc
- ปรับสมดุลการไหลเวียนเลือดทั่วร่างกาย กระตุ้นการไหลเวียนเลือด ลดความหนืดความข้นของเลือด จึงมีผลในการลดขนาดของก้อนที่เกิดจากภาวะเลือดคั่ง
- ปรับสมดุลระบบภูมิคุ้มกัน เพิ่มระดับ IgG, IgM, CD4+/CD8+, NK cell
- ลดการอักเสบ ลดระดับสารที่ทําให้อักเสบ เช่น IL-1β, IL-2 , TNF-α และเพิ่มสารที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ เช่น IL-4, IL-10 จึงมีผลในการลดอาการปวดบวมเต้านม
- ปรับสมดุลฮอร์โมน ปรับสมดุลระดับ Estrogen / Progesterone ปรับสมดุลประจำเดือน
ผลการทดลองทางคลินิกสากล
ผลการทดลองทางคลินิกตามหลักการแพทย์สากลพบว่า มีประสิทธิภาพในการบำบัดเนื้องอกเต้านม ลดขนาดของก้อน ลดการเจริญเติบโตของก้อนเนื้องอก ปรับสมดุลประจำเดือน ลดการอักเสบ ลดอาการที่เกิดขึ้นจากเนื้องอกเต้านม ลดโอกาสการกลับมาเป็นซ้ำ ส่งผลให้สุขภาพโดยรวมดีขึ้นตามลำดับ ซึ่งโดยรวมแล้ว การบำบัดเนื้องอกเต้านมตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน ในผู้ป่วยจำนวน 300 ราย ให้ประสิทธิภาพสูงถึง 96.7%[1]
[1] 中国误诊学杂志, 2008, 8(27): 6701