เนื้องอกมดลูกเป็นเนื้องอกที่พบได้บ่อยในทางนรีเวช โดยส่วนใหญ่เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง ซึ่งเกิดขึ้นบริเวณกล้ามเนื้อของมดลูก มีขนาดตั้งแต่เมล็ดถั่วจนถึงผลส้ม มักพบในเพศหญิงอายุ 30-50 ปีสูงถึง 30% และ 50% ของผู้ป่วยมักไม่แสดงอาการ แต่สามารถรู้ได้จากการตรวจสุขภาพประจำปี โดยการตรวจภายในหรืออัลตราซาวนด์
ชนิดและตำแหน่งที่เกิดเนื้องอกมดลูก
Checklist อาการเนื้องอกมดลูก
- ประจำเดือนผิดปกติ มักพบประจำเดือนมามากและนานผิดปกติ หรืออาจมีลิ่มเลือด
- ปวดท้องประจำเดือน ปวดหน่วงท้องน้อย ปวดในอุ้งเชิงกราน
- มีบุตรยาก แท้งบุตร เนื่องจากก้อนเนื้องอกกดทับท่อรังไข่ หรือทำให้โพรงมดลูกบิดเบี้ยวไม่เหมาะต่อการฝังตัว
- ปัสสาวะบ่อย ท้องผูก เป็นอาการอื่นๆ ที่เกิดจากการที่ก้อนเนื้องอกเบียดอวัยวะใกล้เคียง
- อาจพบภาวะโลหิตจางร่วมด้วย เนื่องจากประจำเดือนมามากและนาน ทำให้ประสบปัญหาเลือดพร่อง
แนวทางในการบำบัดทั่วไป
จะเน้นการใช้ยาเพื่อปรับฮอร์โมน ในผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อการใช้ยาจะรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด แต่การผ่าตัดก็มีข้อจำกัดบางประการสำหรับผู้ที่ต้องการมีบุตร ถ้าผ่าตัดเฉพาะก้อนเนื้องอกก็ยังมีโอกาสการกลับมาเป็นซ้ำ อาจทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนอื่นๆ และโอกาสการตั้งครรภ์จะลดลงเหลือเพียง 50 %
สาเหตุในมุมมองของการแพทย์จีน
- พิษเย็น พิษชื้น แทรกเข้าสู่ร่างกาย ในช่วงที่มีประจำเดือนหรือหลังคลอดบุตร ได้รับพิษเย็นพิษชื้นเข้าสู่ร่างกาย ไม่ว่าจากการดื่มน้ำเย็นเป็นประจำ รับประทานอาหารที่มีฤทธิ์เย็น ตากแอร์ เป่าลม โดนฝน สระผมหรืออาบน้ำเย็น ฯลฯ
- ความเครียดสะสม เมื่อความเครียดสะสมเป็นระยะเวลานาน ซึ่งจะทำลายตับ เนื่องจากในการแพทย์จีน ตับเป็นศูนย์บัญชาการในการกระจายเลือดและพลังลมปราณไปทั่วร่างกาย
ทั้งสองสาเหตุ ล้วนส่งผลให้เลือดและพลังลมปราณบริเวณมดลูกเกิดการติดขัด ไหลเวียนไม่สะดวก จนเกิดการคั่งค้างกลายเป็นเลือดคั่ง สะสมนานวันเข้าจึงเกิดก้อนเนื้องอกในที่สุด
การแพทย์จีนบำบัดจากต้นเหตุ
การแพทย์จีนนิยมบำบัดจากต้นเหตุ โดยใช้สมุนไพรจีนที่มีสรรพคุณในการกระตุ้นการไหลเวียนเลือด (活血) สลายเลือดคั่ง (化瘀) สลายก้อน (消癥) เพื่อบำบัดภาวะเนื้องอกมดลูก ช่วยลดและสลายก้อน ปรับสมดุลประจำเดือน เพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ในผู้ที่มีบุตรยากที่เกิดจากเลือดคั่งอุดกั้นภายในมดลูก
จากการศึกษาวิจัยและทดลองทางการแพทย์และเภสัชวิทยาในปัจจุบันพบว่า ยาสมุนไพรจีนอยู่ในรูปแบบสารสกัดเป็นรูปแบบที่มีประสิทธิภาพและความปลอดภัยสูงสุด เนื่องจากสามารถสกัดและควบคุมสารออกฤทธิ์ได้อย่างเข้มข้นและแม่นยำ
กลไกการออกฤทธิ์ของยา
- ปรับสมดุลการไหลเวียนเลือดทั่วร่างกาย ลดความหนืดความข้นของเลือด ลด Hematocrit
- ลดการอักเสบ ลดระดับสารที่ก่อเกิดการอักเสบ เช่น IL-1β, IL-2, TNF-α และเพิ่มสารที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ เช่น IL-4, IL-10
- ปรับสมดุลฮอร์โมนและระบบภูมิคุ้มกัน ปรับสมดุลระดับ Estrogen Progesterone
- ต้านการเจริญเติบโตของเซลล์เนื้องอกมดลูก ลดระดับ Bcl-2, Survivin, c-myc
ผลการทดลองทางคลินิก
ในปัจจุบันมีผลการทดลองทางคลินิก ตามหลักการแพทย์สากลพบว่า สมุนไพรจีนมีประสิทธิภาพในการบำบัด เนื้องอกมดลูกสูงถึง 92%* ช่วยปรับความสมดุลประจำเดือน ปรับระบบการไหลเวียนของเลือด เพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ จึงถือเป็นทางออกที่ปลอดภัยและเป็นข่าวดีสำหรับผู้ป่วยกลุ่มนี้
*中医中药 [J]. 2012, 2(12):83. China Medicine and Pharmacy[J]. 2012, 2(12):83.
