สมุนไพรเป็นทั้งยาและอาหารบำรุงสุขภาพที่อยู่คู่สังคมไทยมานาน ซึ่งในด้านการรักษาฟื้นฟูปอดหลังโควิด-19 นั้น ก็จะมีสมุนไพรหลายตัวที่อาจนำมาประยุกต์ใช้ได้ สำหรับท่านใดที่ต้องการทราบข้อมูลสมุนไพรบํารุงปอดว่ามีอะไรบ้าง ทางเอินเวย์ก็ได้นำมาให้ชมกันในบทความนี้แล้วค่ะ
1. ขมิ้นชัน
ขมิ้นชันเป็นหนึ่งในสมุนไพรที่มีความโดดเด่นในด้านการบำรุงรักษาปอด เนื่องจากมีสาร Curcumin สูง ซึ่งมีงานวิจัยพบว่าอาจมีสรรพคุณช่วยชะลอความเสื่อมของปอดทั้งในคนทั่วไปและผู้ที่สูบบุหรี่ และยังอาจสามารถช่วยให้ผู้ที่เป็นโรคหอบหืดเรื้อรังมีการทำงานของปอดที่ดีขึ้น
นอกจากสรรพคุณการบำรุงปอดแล้ว สาร Curcumin ในขมิ้นชันยังอาจมีสรรพคุณช่วยลดการอักเสบ เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน และต้านไวรัสโควิด-19 ได้ด้วยเช่นกัน แต่งานวิจัยที่บ่งชี้ถึงสรรพคุณเหล่านี้ก็ยังเป็นเพียงการศึกษาในระดับเบื้องต้นเท่านั้น จึงยังจำเป็นต้องอาศัยงานวิจัยเพิ่มเติม ก่อนที่จะได้ข้อสรุปและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในเชิงการแพทย์ได้
สำหรับผู้ที่สนใจนำขมิ้นชันไปใช้ประกอบอาหารเพื่อส่งเสริมสุขภาพปอด ก็สามารถเลือกทำเมนูขมิ้นชันทั่วไป อย่างเช่น แกงกะหรี่ แกงเหลือง แกงไตปลา ข้าวหมกไก่ ฯลฯ หรือจะนำไปทำเป็นเมนูประยุกต์ใส่ลงในอาหารจำพวกเบเกอรี่ โยเกิร์ต หรืออาหารทอดก็ได้เช่นกัน
ในส่วนของเครื่องดื่ม ขมิ้นชันยังถูกนำไปใช้ในสูตรน้ำสมุนไพรอยู่บ่อยๆ ซึ่งก็จะมีตัวอย่างขั้นตอนวิธีทำคร่าวๆ เช่น
- ปอกเปลือกและล้างขมิ้นชันให้สะอาด
- ตำให้แหลก กรองเอาน้ำด้วยผ้าขาวบาง
- เติมน้ำสะอาด ต้มโดยใช้ไฟปานกลาง
- ปรุงรสเพิ่มตามที่ต้องการ เช่น ใส่มะนาว น้ำผึ้ง โซดา เกลือ ฯลฯ
2. มะขามป้อม
มะขามป้อมเป็นทั้งสมุนไพรและผลไม้ ซึ่งในทางพื้นบ้านจะมีสรรพคุณเป็นยาแก้ไอ ละลายเสมหะ รักษาหลอดลมอักเสบ หอบหืด วัณโรคปอด ทั้งยังมีสารสำคัญที่มีฤทธิ์ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ลดการอักเสบ และต้านเชื้อไวรัสอีกด้วย
นอกจากนี้ มะขามป้อมยังมีปริมาณวิตามินซีสูง ซึ่งข้อมูลจากงานวิจัยก็พบว่า วิตามินซีนั้นอาจมีส่วนช่วยชะลอความเสื่อมของปอด ทั้งในคนทั่วไป ผู้ที่สูบบุหรี่ และผู้ที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง จากข้อมูลต่างๆ เหล่านี้ มะขามป้อมจึงถือเป็นสมุนไพรบำรุงปอดที่มีความโดดเด่นมากอีกชนิดหนึ่ง
ในแง่ของการนำมาใช้เป็นอาหาร มะขามป้อมมักจะถูกนำมาทำเป็นยำ น้ำพริก แยม เครื่องดื่มสมุนไพร และยังถูกนำมากินแบบสดๆ ได้ด้วยเช่นกัน
3. ฟักข้าว
ฟักข้าวเป็นพืชสมุนไพรผลสีแดงที่มีสายพันธุ์ใกล้เคียงกับมะระ ซึ่งแม้จะมีรูปลักษณ์ต่างกัน แต่ก็มีรสชาติใกล้เคียงกันมาก ชื่อเรียกของฟักข้าวอาจต่างกันไปตามแต่ละภูมิภาค อย่างเช่น ภาคเหนือจะเรียกว่าฝักข้าว ส่วนภาคใต้จะเรียกว่าขี้พร้าไฟ เป็นต้น
จุดเด่นสำคัญของฟักข้าวคือมีสารไลโคปีนและเบต้าแคโรทีนสูง ซึ่งข้อมูลจากงานวิจัยก็ได้พบว่า สารทั้ง 2 ชนิดนี้อาจมีส่วนช่วยชะลอความเสื่อมของปอด จึงทำให้ฟักข้าวนั้นเข้าข่ายเป็นสมุนไพรอีกชนิดที่มีสรรพคุณในการช่วยดูแลบำรุงปอด
ในด้านตัวอย่างเมนูอาหาร เนื่องจากฟักข้าวไม่ใช่วัตถุดิบที่คุ้นเคยสำหรับหลายๆ คน เมนูที่ง่ายและสะดวกที่สุดจึงหนีไม่พ้นเครื่องดื่มสมุนไพร ซึ่งก็สามารถทำได้หลากหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับความชอบและความถนัดของแต่ละคน
4. ชา
ชาดำ ชาอู่หลง และชาเขียว ถือเป็นเครื่องดื่มสมุนไพรยอดนิยมที่อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระและต้านการอักเสบ ซึ่งในแง่ของสุขภาพปอดนั้น ก็จะมีงานวิจัยในประเทศเกาหลีใต้และสิงคโปร์ที่ได้พบว่า ชาเหล่านี้ โดยเฉพาะชาเขียว อาจมีส่วนช่วยลดความเสี่ยงของโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังได้เมื่อดื่มเป็นประจำ โดยปริมาณที่แนะนำก็จะอยู่ที่อย่างน้อย 2-3 แก้วต่อวัน
นอกจากจะเป็นเครื่องดื่มสมุนไพรบำรุงรักษาปอดชั้นดีแล้ว งานวิจัยปัจจุบันยังพบคุณประโยชน์ในด้านอื่นๆ ของชาเหล่านี้เพิ่มเติมอีกด้วย อย่างเช่น ช่วยบำรุงสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด อาจช่วยต้านมะเร็งบางชนิด ฯลฯ
5. กระเทียม
กระเทียมเป็นหนึ่งในสมุนไพรที่มีประวัติการใช้มาอย่างยาวนานในหลายประเทศ ทั้งยังเป็นส่วนประกอบที่สำคัญในหลายตำรับยาสมุนไพร โดยจะมีสรรพคุณเด่นทั้งในด้านการส่งเสริมสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด ต้านอักเสบ ต้านมะเร็ง ฯลฯ
ในด้านสุขภาพปอดก็มีงานวิจัยในประเทศจีนที่พบว่า ผู้ที่กินกระเทียมดิบอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง จะมีความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งปอดน้อยลง 44% เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้กิน ด้วยความที่โรคมะเร็งปอดนั้นถือเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของไทย กระเทียมจึงนับว่าเป็นทั้งสมุนไพรและอาหารบำรุงปอดที่มีความน่าสนใจอยู่ไม่น้อย
ยาสมุนไพรบำรุงปอดในทางการแพทย์จีน
ในทางการแพทย์จีน การบำรุงฟื้นฟูปอดจะนิยมใช้ตำรับยาสมุนไพรที่มีฤทธิ์ดังนี้
- บำรุงปอด ฟื้นฟูเซลล์ปอด เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของปอด เสริมสร้างระบบทางเดินหายใจให้กลับมาแข็งแรง
- บำรุงม้าม ซึ่งเป็นแหล่งสร้างพลังลมปราณที่เป็นเสมือนเกราะป้องกันกาย
- บำรุงฟื้นฟูไต ซึ่งเป็นอวัยวะรากฐานของชีวิต ช่วยปรับสมดุลระบบภูมิคุ้มกัน
- ปรับปริมาณและคุณภาพของเม็ดเลือดต่างๆ ให้สมบูรณ์
- ปรับระบายพลังลมปราณของตับเพื่อให้อารมณ์ผ่อนคลาย ลดอาการเครียด วิตกกังวล ช่วยปรับคุณภาพการนอนหลับ
- ปรับสมดุลการไหลเวียนของพลังลมปราณและเลือด
ทั้งนี้ เนื่องจากสุขภาพแต่ละคนนั้นไม่เหมือนกัน การใช้ยาสมุนไพรจีนให้ได้ผล ปลอดภัย และเหมาะสมกับสภาวะสุขภาพของตัวเรามากที่สุด จึงควรปรึกษาแพทย์แผนจีนก่อนใช้ ซึ่งท่านที่มีข้อสงสัยก็สามารถแอดไอดีไลน์ @enwei เพื่อปรึกษาพูดคุยกับทีมแพทย์แผนจีนของทางเอินเวย์ได้โดยตรง
จบแล้วกับรายชื่อสมุนไพรสำหรับใช้บำรุงรักษาปอดหลังโควิด-19 ให้แข็งแรง ทางเอินเวย์หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์แก่ทุกท่านนะคะ สำหรับท่านใดที่ต้องการดูข้อมูลสมุนไพรต้านโควิด-19 หรือยาบํารุงปอดหลังโควิด-19 เพิ่มเติม ก็สามารถตามไปดูในลิงก์ได้เลยค่ะ
เอินเวย์ ศูนย์รวมยาสมุนไพรจีนระดับพรีเมี่ยมจากประเทศจีน ซึ่งอยู่เคียงข้างสังคมไทยมานานกว่า 30 ปี ขอเป็นอีกหนึ่งแรงสนับสนุนในการต่อสู้กับโรคโควิด-19 ให้สามารถก้าวผ่านไปได้อย่างปลอดภัยด้วยกันทุกคน
