ด้วยความที่ภาวะลองโควิดนั้นมีอาการค่อนข้างหลากหลาย หลายคนที่เกิดอาการแปลกๆ หรืออาการเรื้อรัง หลังหายจากโควิด-19 แล้ว เช่น เป็นผื่นแดง ไอเรื้อรัง นอนไม่หลับ จึงมักจะสงสัยว่าใช่อาการของลองโควิดหรือไม่
เพื่อช่วยเคลียร์ข้อสงสัยเหล่านี้ ทางเอินเวย์ก็เลยนำคำถามยอดฮิตเรื่องอาการจากทางบ้าน พร้อมคำตอบและข้อมูลอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง มาให้ทุกท่านได้ดูในบทความนี้แล้ว
ภาวะลองโควิดคืออะไร
ภาวะลองโควิด (Long COVID) คือกลุ่มอาการที่หลงเหลือหรือเกิดใหม่หลังหายจากโควิด-19 ซึ่งอาจมีอาการทั้งหมดรวมกันมากถึงกว่า 200 อาการ โดยแต่ละคนที่เป็นภาวะลองโควิดนั้น ก็จะมีอาการ ความหนักเบา และระยะเวลาหายป่วยที่ต่างกันไป
ผื่นขึ้นใช่อาการลองโควิดไหม
ผื่นแดงที่ผิวหนังถือเป็นอาการอย่างหนึ่งของภาวะลองโควิด อ้างอิงจากศูนย์ควบคุมโรคติดต่อแห่งสหรัฐอเมริกา (Centers for Disease Control and Prevention, CDC) ซึ่งลักษณะอาการ ความรุนแรง และระยะเวลาที่เป็นก็จะต่างกันไปสำหรับแต่ละคน
นอกจากอาการผื่นแดงที่ผิวหนังแล้ว ยังมีอาการอื่นๆ ในด้านผิวหนังที่มีรายงานว่าอาจเกี่ยวข้องกับภาวะลองโควิดอีก ซึ่งก็อย่างเช่น คัน ผิวลอก ผิวมีจุดเลือด นิ้วเปลี่ยนสี เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม อาการผื่นแดงและอาการผิวหนังต่างๆ เหล่านี้ ก็อาจเกิดจากสาเหตุอื่นนอกเหนือจากภาวะลองโควิดได้ด้วยเช่นกัน ผู้ที่มีผื่นหรืออาการทางผิวหนังรุนแรง หรือเป็นนาน จนกระทบการใช้ชีวิต จึงควรเข้ารับการตรวจโดยแพทย์ เพื่อที่จะได้สามารถดูแลรักษาได้อย่างเหมาะสมตรงตามสาเหตุ
ไอเรื้อรังใช่อาการลองโควิดไหม
อาการไอถือเป็นอาการอย่างหนึ่งของภาวะลองโควิด อ้างอิงจากศูนย์ควบคุมโรคติดต่อแห่งสหรัฐอเมริกา ซึ่งลักษณะอาการ ความรุนแรง และระยะเวลาที่เป็นก็จะต่างกันไปสำหรับแต่ละคน ตัวอย่างลักษณะอาการไอที่มีรายงานว่าอาจเกิดจากภาวะลองโควิดก็อย่างเช่น ไอแห้ง ไอแบบมีเสมหะ ไอเป็นเลือด เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม อาการไอก็อาจเกิดจากสาเหตุอื่นนอกเหนือจากภาวะลองโควิดได้ด้วยเช่นกัน ผู้ที่มีอาการไอรุนแรง หรือเป็นเรื้อรัง จนกระทบการใช้ชีวิต จึงควรเข้ารับการตรวจโดยแพทย์ เพื่อที่จะได้สามารถดูแลรักษาได้อย่างเหมาะสมตรงตามสาเหตุ
นอนไม่หลับใช่อาการลองโควิดไหม
อาการนอนไม่หลับถือเป็นอาการอย่างหนึ่งของภาวะลองโควิด อ้างอิงจากศูนย์ควบคุมโรคติดต่อแห่งสหรัฐอเมริกา ซึ่งลักษณะอาการ ความรุนแรง และระยะเวลาที่เป็นก็จะต่างกันไปสำหรับแต่ละคน
นอกจากอาการนอนไม่หลับแล้ว ยังมีอาการอื่นๆ ในด้านการนอนหลับที่มีรายงานว่าอาจเกี่ยวข้องกับภาวะลองโควิดอีก ซึ่งก็อย่างเช่น ตื่นกลางดึก ตื่นด้วยอาการหายใจไม่ออก ฝันร้าย เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม อาการนอนไม่หลับและปัญหาการนอนอื่นๆ ก็อาจเกิดจากสาเหตุอื่นนอกเหนือจากภาวะลองโควิดได้ด้วยเช่นกัน ผู้ที่มีอาการนอนไม่หลับหรือมีปัญหาการนอนรุนแรง หรือเป็นนาน จนกระทบการใช้ชีวิต จึงควรเข้ารับการตรวจโดยแพทย์ เพื่อที่จะได้สามารถดูแลรักษาได้อย่างเหมาะสมตรงตามสาเหตุ
อาการลองโควิดอื่นๆ มีอะไรอีกบ้าง
อ้างอิงจากงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในเดือนกรกฎาคม 2021 อาการภาวะลองโควิดอาจมีทั้งหมดมากถึงกว่า 200 อาการ ซึ่งตัวอย่างนั้นก็อย่างเช่น
อาการที่เป็นทั้งร่างกาย
- อ่อนเพลีย
- กระเสาะกระแสะ
- มีไข้
- หนาวสั่น
- เหงื่อออกตอนกลางคืน
- อุณหภูมิร่างกายต่ำ
อาการด้านผิวหนัง
- คัน
- ผื่นขึ้น
- มีจุดเลือด
- นิ้วบวมและเปลี่ยนสี
- ผิวลอก
อาการด้านคอ หู ตา จมูก
- เจ็บคอ
- ตามัว
- กลืนลำบาก
- แพ้แสง
- น้ำมูกไหล
- ตาแห้ง
- เสียงแหบ
- เคืองตา
- ตาแดง
อาการด้านระบบทางเดินหายใจ
- หายใจไม่เต็มอิ่ม
- หายใจลำบาก
- ไอแห้ง
- ไอมีเสมหะ
- จาม
อาการด้านระบบหัวใจและหลอดเลือด
- ใจสั่น
- หัวใจเต้นเร็ว
- เจ็บหน้าอก
- หัวใจเต้นช้า
อาการด้านระบบทางเดินอาหาร
- ท้องเสีย
- เบื่ออาหาร
- คลื่นไส้
- ปวดท้อง
- กรดไหลย้อน
- ท้องผูก
- อาเจียน
อาการด้านกล้ามเนื้อและกระดูก
- แน่นหน้าอก
- ปวดเมื่อย
- เจ็บข้อ
- คอแข็งตึง
- กล้ามเนื้อกระตุก
อาการด้านระบบสืบพันธุ์ ทางเดินปัสสาวะ และต่อมไรท่อ
- กระหายน้ำอย่างรุนแรง
- ประจำเดือนมาไม่ปกติ
- เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
- มีปัญหาการกลั้นปัสสาวะ
อาการด้านสมอง จิตใจ และด้านอื่นๆ
- ปวดหัว
- วิงเวียนศีรษะ
- วิตกกังวล
- ซึมเศร้า
- สูญเสียการได้รับกลิ่น
- สูญเสียการได้รับรส
- นอนไม่หลับ
- สมองล้า
- ความจำไม่ดี
ลองโควิดป้องกันยังไง
วิธีป้องกันภาวะลองโควิดที่ได้ผลดีที่สุดก็คือการป้องกันไม่ให้ติดเชื้อโควิด-19 ตั้งแต่ต้น ซึ่งก็สามารถทำได้ด้วยการปฏิบัติตัวตามวิธีป้องกันโรคโควิด-19 อย่างสม่ำเสมอ นอกจากนี้แล้ว การได้รับวัคซีนโควิด-19 ก็อาจมีผลช่วยลดความเสี่ยงการเกิดภาวะลองโควิดได้อีกทางเช่นกัน อ้างอิงจากศูนย์ควบคุมโรคติดต่อแห่งสหรัฐอเมริกา
ลองโควิดรักษายังไง
การรักษาภาวะลองโควิดจะเน้นไปที่การรักษาตามอาการ เพื่อช่วยให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เนื่องจากปัจจุบันนั้นยังไม่พบวิธีการรักษาที่ต้นเหตุ ซึ่งคนส่วนใหญ่ที่เป็นภาวะลองโควิด ก็จะสามารถหายเองได้ แม้บางคนอาจเป็นนานถึงหลายเดือนก็ตาม
ในทางการแพทย์จีน ภาวะลองโควิดจะเกิดจาก เจิ้งชี่ พลังลมปราณที่เป็นภูมิคุ้มกันหรือเกราะป้องกันของร่างกาย รวมถึงเลือดหยิน-หยางในร่างกายยังคงเสียสมดุล ทำให้ร่างกายอ่อนแอ ซึ่งจะกระทบระบบทางเดินหายใจ รวมถึงระบบอื่นๆ เช่น ระบบทางเดินอาหาร ระบบประสาท และฮอร์โมน โดยการป้องกันและฟื้นฟูภาวะลองโควิดในทางการแพทย์จีน ก็จะมุ่งเน้นไปที่แนวทางต่างๆ ดังนี้
- ฟื้นฟูซ่อมแซมเซลล์ปอด บำรุงและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของปอด
- ปรับสมดุลการไหลเวียนของเลือดและพลังลมปราณ
- บำรุงม้ามซึ่งเป็นแหล่งสร้างพลังลมปราณที่เป็นเกราะป้องกันให้กับร่างกาย
- เสริมสร้างพลังลมปราณของไต ปรับสมดุลระบบภูมิคุ้มกัน
- ปรับคุณภาพ ปริมาณ สารอาหาร และสารจำเป็นของเลือดให้สมบูรณ์
- ระบายพลังลมปราณของตับ ส่งผลให้อารมณ์ผ่อนคลาย ลดความเครียด วิตกกังวล ช่วยให้มีคุณภาพการนอนหลับที่ดี
กล่าวโดยสรุปก็คือ การแพทย์จีนและสมุนไพรจีน จะมุ่งเน้นไปที่การฟื้นฟูร่างกายให้แข็งแรง ให้กลับเข้าสู่ภาวะสมดุลได้เร็วขึ้น ซึ่งจะช่วยขจัดและบำบัดอาการต่างๆ ที่เกิดจากภาวะลองโควิดให้หมดไป ทั้งนี้ การบำรุงเจิ้งชี่ เลือด-ลมปราณ นอกจากจะช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันแข็งแรงแล้ว ก็ยังมีประสิทธิภาพในการดูแลสุขภาพเชิงบูรณาการไปพร้อมๆ กันได้อีกด้วย
จบแล้วสำหรับคำถามที่ว่า ผื่นแดง ไอเรื้อรัง นอนไม่หลับ ถือเป็นอาการของภาวะลองโควิดหรือไม่ รวมถึงข้อมูลอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์แก่ทุกท่านนะคะ
เอินเวย์ ศูนย์รวมยาสมุนไพรจีนระดับพรีเมี่ยมจากประเทศจีน ซึ่งอยู่เคียงข้างสังคมไทยมานานกว่า 30 ปี ขอเป็นอีกหนึ่งแรงสนับสนุนในการต่อสู้กับโรคโควิด-19 ให้สามารถก้าวผ่านไปได้อย่างปลอดภัยด้วยกันทุกคน