ลองโควิดโอไมครอน มีอาการอะไรบ้าง แล้วรักษายังไง

หายจากโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอนแล้วก็ยังอาจไม่จบ เพราะยังมีโอกาสเกิดภาวะลองโควิด (Long COVID) ต่อได้อีก สำหรับใครที่ยังไม่รู้ว่าลองโควิดคืออะไร มีอาการอะไรบ้าง แล้วมีวิธีรักษาอย่างไร ในบทความนี้ ทางเอินเวย์ก็ได้นำข้อมูลมาให้ดูกันแบบง่ายๆ แล้ว

ลองโควิดคืออะไร

ลองโควิด คือกลุ่มอาการที่เป็นต่อเนื่องหรือเกิดใหม่ หลัง 4 สัปดาห์นับจากที่ติดเชื้อโควิด-19 ซึ่งจะเป็นแค่ในบางคน เนื่องจากหลายคน เมื่อหายจากโควิด-19 แล้ว อาการต่างๆ ก็จะดีขึ้นจนเป็นปกติภายในไม่กี่สัปดาห์ ตัวอย่างอาการลองโควิดก็อย่างเช่น อ่อนเพลีย หายใจไม่เต็มอิ่ม ไม่มีสมาธิ ปวดเมื่อยตัว สูญเสียการได้กลิ่น ฯลฯ

อาการและระยะเวลาที่เป็นลองโควิดนั้นจะต่างกันไปสำหรับแต่ละคน บางคนอาจเป็นแค่หลักสัปดาห์ บางคนก็เป็นหลายเดือนหรือนานกว่านั้น ซึ่งในบางคน อาการลองโควิดก็ยังสามารถมีช่วงดีแย่เปลี่ยนแปลงไปมาได้ด้วย

ลองโควิดโอไมครอนเกิดกับใครได้บ้าง

ใครก็ตามที่ติดเชื้อโควิด-19 ทั้งโอไมครอนและสายพันธุ์อื่น จะมีโอกาสเป็นลองโควิดได้ทุกคน รวมถึงคนที่ไม่มีอาการเลยด้วย ซึ่งความเสี่ยงก็จะยิ่งเพิ่มขึ้นเมื่อมีปัจจัยเหล่านี้

• มีอาการหนักตอนเป็นโควิด-19
• ไม่ได้ฉีดวัคซีนโควิด-19
• เป็นผู้สูงอายุ
• เป็นเพศหญิง
• มีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน โรคอ้วน โรคหอบหืด

ลองโควิดโอไมครอนมีโอกาสเกิดมากน้อยเพียงใด

มีงานวิจัยหลายชิ้นได้ทำการศึกษาโอกาสเกิดภาวะลองโควิด ซึ่งก็พบที่ตั้งแต่ประมาณ 5-83% สาเหตุที่ข้อมูลมีความต่างกันมาก ส่วนหนึ่งนั้นเกิดจากเกณฑ์วินิจฉัย และวิธีเก็บข้อมูลที่ต่างกันในงานวิจัยแต่ละชิ้น เนื่องด้วยความเข้าใจในภาวะลองโควิดที่ยังจำกัด และยังเปลี่ยนแปลงได้อยู่เรื่อยๆ

สำหรับข้อมูลแบบเจาะจงสายพันธุ์ มีงานวิจัยในประเทศอังกฤษที่ตีพิมพ์เมื่อเดือนมิถุนายน 2022 ได้ทำการศึกษาโอกาสเกิดภาวะลองโควิดในผู้ที่ฉีดวัคซีนแล้ว เปรียบเทียบระหว่างสายพันธุ์โอไมครอนและเดลต้า ซึ่งก็พบว่าผู้ติดเชื้อโอไมครอนจะมีโอกาสเกิดภาวะลองโควิดน้อยกว่าเดลต้า (4.5% เทียบกับ 10.8%) อย่างไรก็ตาม เนื่องจากโอไมครอนสามารถแพร่เชื้อได้ง่ายกว่าเดลต้ามาก เมื่อเทียบกัน จำนวนผู้ที่เป็นลองโควิดจากโอไมครอน จึงมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นได้มากและรวดเร็วกว่า

อาการลองโควิดโอไมครอน

ข้อมูลอาการลองโควิดส่วนใหญ่จะเป็นข้อมูลรวมหลายสายพันธุ์ ไม่ได้แยกเฉพาะโอไมครอน เนื่องด้วยข้อจำกัดหลายอย่าง เช่น ความใหม่ของโรค การขาดข้อมูลสายพันธุ์ในบางเคส ฯลฯ ซึ่งในภาพรวมนั้น ภาวะลองโควิดจะมีอาการที่หลากหลายมาก ถ้านับรวมทั้งหมดก็จะมีมากกว่า 200 อาการ อ้างอิงจากกรมควบคุมโรค

สำหรับอาการลองโควิดที่พบได้บ่อยที่สุด 4 อันดับแรก อ้างอิงจากข้อมูล ณ วันที่ 16 กันยายน 2022 โดยสำนักงานสถิติแห่งชาติของประเทศอังกฤษ ก็จะมีดังนี้

• อ่อนเพลีย (62%)
• หายใจไม่เต็มอิ่ม (37%)
• ไม่มีสมาธิ (33%)
• ปวดเมื่อย (31%)

ส่วนอาการอื่นๆ ของภาวะลองโควิดนั้น ก็อย่างเช่น

• มีไข้
• ไอ
• เจ็บหน้าอก
• ใจสั่น
• สมองล้า
• ปวดหัว
• เวียนศีรษะเมื่อลุกขึ้น
• มีปัญหาการนอนหลับ
• ซึมเศร้า
• วิตกกังวล
• ท้องเสีย
• ปวดท้อง
• ผื่นขึ้น

วิธีรักษาลองโควิดโอไมครอน

ในคนส่วนใหญ่ ภาวะลองโควิดจะสามารถหายได้ แต่ระยะเวลาก็จะขึ้นอยู่กับแต่ละคน ซึ่งปัจจุบันก็ยังไม่มีวิธีรักษาที่ต้นเหตุ จะมีก็แต่การดูแลตามอาการ เพื่อช่วยบรรเทาให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นเท่านั้น

ในทางการแพทย์จีน ภาวะลองโควิดจะเกิดจาก เจิ้งชี่ (正气) พลังลมปราณที่เป็นภูมิคุ้มกันหรือเกราะป้องกันของร่างกาย รวมถึงเลือดหยิน-หยางในร่างกายยังคงเสียสมดุล ส่งผลให้ร่างกายอ่อนแอ ซึ่งจะกระทบได้ทั้งระบบทางเดินหายใจ และระบบอื่นๆ อย่างเช่น ระบบทางเดินอาหาร ระบบประสาท และฮอร์โมน ซึ่งการป้องกันและฟื้นฟูภาวะลองโควิด ในทางการแพทย์จีน ก็จะมุ่งเน้นไปที่แนวทางต่างๆ ดังนี้

1. ฟื้นฟูซ่อมแซมระบบทางเดินหายใจ บำรุงปอด ฟื้นฟูเซลล์ปอด เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของปอด (養肺健肺)
2. ปรับสมดุลการไหลเวียนของเลือดและพลังลมปราณ (活血通絡)
3. บำรุงม้ามซึ่งเป็นแหล่งสร้างพลังลมปราณ ที่เป็นเกราะป้องกันให้กับร่างกาย (扶助正气)
4. เสริมสร้างพลังลมปราณของไต ปรับสมดุลระบบภูมิคุ้มกัน (補腎益氣)
5. ปรับคุณภาพ ปริมาณ สารอาหาร และสารจำเป็นของเลือดให้สมบูรณ์ (補血養血)
6. ระบายพลังลมปราณของตับเพื่อให้อารมณ์ผ่อนคลาย ลดความเครียด วิตกกังวล ช่วยให้มีคุณภาพการนอนหลับที่ดี (疏肝解郁)

กล่าวโดยสรุปก็คือ การแพทย์จีนและสมุนไพรจีน จะมุ่งเน้นไปที่การฟื้นฟูร่างกายให้แข็งแรง ให้กลับเข้าสู่ภาวะสมดุลได้เร็วขึ้น ซึ่งจะช่วยขจัดและบำบัดอาการต่างๆ ที่เกิดจากภาวะลองโควิดให้หมดไป ทั้งนี้ การบำรุงเจิ้งชี่ (正气) บำรุงเลือด-ลมปราณ นอกจากจะช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันแข็งแรงแล้ว ก็ยังมีประสิทธิภาพในการดูแลร่างกายเชิงบูรณาการไปพร้อมๆ กันได้อีกด้วย (正气存内 邪不可)

เอินเวย์ ศูนย์รวมยาสมุนไพรจีนระดับพรีเมี่ยมจากประเทศจีน ซึ่งอยู่เคียงข้างสังคมไทยมานานกว่า 30 ปี ขอเป็นอีกหนึ่งแรงสนับสนุนในการต่อสู้กับโรคโควิด-19 ให้สามารถก้าวผ่านไปได้อย่างปลอดภัยด้วยกันทุกคน